መስቀሉ አበራ | እንኳን ለብርሃነ መስቀሉ በሰላም አደረሰን!

Meskel (Ge’ez: መሰቀል) is an annual religious holiday in the Ethiopian Orthodox and Eritrean Orthodox Churches commemorating the discovery of the True Cross by Queen Helena (Saint Helena) in the fourth century. Meskel occurs on the 17 Meskerem in the Ethiopian calendar (September 27, Gregorian calendar, or on 28 September in leap years).

The Meskel celebration includes the burning of a large bonfire, or Demera, based on the belief that Queen Eleni had a revelation in a dream. She was told that she shall make a bonfire and that the smoke would show her where the true cross was buried. So she ordered the people of Jerusalem to bring wood and make a huge pile. After adding frankincense to it the bonfire was lit and the smoke rose high up to the sky and returned to the ground, exactly to the spot where the Cross had been buried

According to Ethiopian traditions, this Demera-procession takes place in the early evening the day before Meskel or on the day itself. The firewood is decorated with daisies prior to the celebration. Charcoal from the remains of the fire is afterwards collected and used by the faithful to mark their foreheads with the shape of a cross (compare Ash Wednesday). With Demera, some believe that it “marks the ultimate act in the cancellation of sins, while others hold that the direction of the smoke and the final collapse of the heap indicate the course of future events – just as the cloud of smoke the Lord over the Tabernacle offered guidance to the children of Israel (Exod. 40:34-38).

______

በዓለ ጰራቅሊጦስ | የእግዚአብሔር መንፈስ በሰው ላይ ሲያድር ጥበብን ይገልጣል በአእምሮ ያጐለምሳል

በዲያቆን ኤፍሬም የኔሰው: ግንቦት ፳፮ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም

‹ጰራቅሊጦስ› የሚለው ቃል ከሦስቱ አካላት አንዱ የኾነው የእግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስ መጠሪያ ስም ሲኾን፣ ትርጕሙም በጽርዕ (ግሪክ) ቋንቋ፦

• ናዛዚ (የሚናዝዝ)
• መጽንዒ (የሚያጸና)
• መስተፍሥሒ (የሚያስደስት) ማለት ነው፡፡

መንፈስ ቅዱስ ለሐዋርያት በወረደበት ዕለት በቤተ ክርስቲያን የሚከበረው ይህ በዓል ‹በዓለ ጰራቅሊጦስ› ወይም ‹በዓለ ጰንጠቆስጤ› በመባል ይታወቃል፡፡ ‹ጰንጠቆስጤ› በግሪክ ቋንቋ በዓለ ኀምሳ፣ የፋሲካ ኀምሳኛ ዕለት፣ በዓለ ሠዊት (የእሸት፣ የመከር በዓል) ማለት ነው (ኪዳነ ወልድ ክፍሌ፣ ገጽ ፱፻፮–፱፻፯)፡፡

ጌታችን አምላካችንና መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ካረገ በኋላ እመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም፣ ዐሥራ ሁለቱ ደቀ መዛሙርት፣ ሰባ ሁለቱ አርድእት፣ አምስት መቶው ባልንጀሮች እና ሠላሳ ስድስቱ ቅዱሳት አንስት በኢሩሳሌም ከተማ በአንድነት ኾነው በጸሎት ይተጉ ነበር፡፡ ጌታችን በሚያርግበት ጊዜ ‹‹እነሆ አባቴ የሰጠውን ተስፋ እኔ እልክላችኋለሁ፤ እናንተ ግን ከላይ ኃይል እስክትለብሱ ድረስ በኢየሩሳሌም ከተማ ቆዩ፤›› ሲል ለሐዋርያቱ በሰጣቸው የተስፋ ቃል መሠረት በዐረገ በዐሥረኛው ቀን መንፈስ ቅዱስን ልኮላቸዋል (ሉቃ. ፳፬፥፵፱)፡፡ ዅሉም በአንድ ቦታ ተሰባስበው ሳሉ በበዓለ ጰራቅሊጦስ ማለዳ እንደ ዐውሎ ነፋስ ያለ ድምፅ ድንገት ከሰማይ ወርዶ የነበሩበትን ቤት ሞላው፡፡ ከዚያም የተከፋፈሉ የእሳት ላንቃዎች በዅሉም ላይ አረፉባቸው፡፡ በዚህ ጊዜ ዅላቸውም መንፈስ ቅዱስ ባደላቸው መጠን በየአገሩ ቋንቋዎች ዅሉ ተናገሩ (ሐዋ.፪፥፩–፬)፡፡

ጌታችን መንፈስ ቅዱስን ለሐዋርያት የላከበት ይህ ዐቢይ በዓል ዐሥራቱን፣ በኵራቱን፣ ቀዳምያቱን ካህናተ ኦሪት ስለሚቀበሉበት በብሉይ ኪዳን በዓለ ሠዊት ተብሎ ይከበር ነበር፡፡ በሐዲስ ኪዳን ደግሞ ቅዱሳን ሐዋርያት መንፈስ ቅዱስን ስለ ተቀበሉበት በበዓለ ሠዊት ምትክ በዓለ ጰራቅሊጦስ ገብቶበታል፡፡ የበዓለ ትንሣኤ መነሻው የአይሁድ የፋሲካ በዓል ማለትም በግብጽ፣ እስራኤል ከሞት የዳኑበት የመታሰቢያ በዓል እንደ ኾነው ዅሉ፣ ለበዓለ ጰራቅሊጦስም መነሻው ይኸው የአይሁድ የፋሲካ በዓል ነው፡፡ የአይሁድ ፋሲካ ከተከበረ ከሰባት ሳምንታት በኋላ በኀምሳኛው ቀን የሩቆቹ ከከተሙበት ወጥተው፣ የቅርቦቹ ከተሰባሰቡበት ተገናኝተው ለበዓሉ ፍጻሜ የሚኾነውን በዓለ ሠዊት (የእሸት በዓል) ያከብሩ ነበር፡፡

ከግብጽ እስከ ከነዓን ምድር የደረሰው የእንስሳት መሥዋዕት ሲጠናቀቅ በኀምሳኛው ቀን ይሰባሰብ የነበረው የአይሁድ ጉባኤም መንፈስ ቅዱስ ከወረደበት ዕለት ጀምሮ ተበትኗል፡፡ መሥዋዕተ ኦሪቱ በአማናዊው መሥዋዕት በኢየሱስ ክርስቶስ ሥጋና ደም እንደ ተለወጠ ዅሉ ጉባኤ አይሁድም በኢየሩሳሌም ከተማ በተሰበሰቡ በቅዱሳን ሐዋርያት ጉባኤ ተለውጧል (ተቀይሯል)፡፡ ይህችውም ቅድስት ቤተ ክርስቲያን ናት፡፡ ቤተ ክርስቲያናችን ከጉባኤያት ዅሉ ከፍ ከፍ ያለች የመንፈስ ቅዱስ ቤት ናትና፡፡ ‹‹ከዅሉ በላይ በምትኾን፣ ሐዋርያት በሰበሰቧት፣በአንዲት፣ በቅድስት ቤተ ክርስቲያን እናምናለን፤›› እንዳሉ ሠለስቱ ምእት በጸሎተ ሃይማኖት፡፡

ሐዋርያት በጽርሐ ጽዮን ተሰባስበው ሳሉ መንፈስ ቅዱስ በእሳት አምሳል ወርዶ ሰማያዊ ሀብትን፣ ዕውቀትና ጸጋን አድሏቸዋል፡፡ መንፈስ ቅዱስ ከወረደላቸው በኋላም በአእምሮ ጐልምሰዋል፤ ጥቡዓን (ቈራጦች)፣ ጽኑዓን ኾነዋል፤ ለስብከተ ወንጌል የሚፋጠኑበትንና ለሰማዕትነት የሚዘጋጁበትን ልቡና ታድለዋል፡፡ ቀድሞ ይናገሩት ከነበሩት ቋንቋ በተጨማሪ ፸፩ ቋንቋዎች ተገልጠውላቸው ምሥጢራትን በልዩ ልዩ ቋንቋ መተርጐም ጀምረዋል፡፡ ሐዋርያት በየገአሩ ቋንቋ ሲናገሩ የሰሙ በዚያ የነበሩ ሰዎችም በሐዋርያት ተገረሙ፡፡ አንዳንድ የአይሁድ ወገኖች ግን በሐዋርያት ላይ ያዩት ክሥተት አዲስ ነገር ስለኾነባቸው ‹‹ጉሽ ጠጅ ጠጥተው ሰክረው የኾነ ያልኾነውን ይቀባጥራሉ›› እያሉ ሐዋርያትን ያሟቸው ነበር፡፡

ቅዱስ ጴጥሮስም ይህንን ዐሳባቸውን በመንፈስ ቅዱስ አውቆ ‹‹ሰክረዋል የምትሉ

እናንተ እንደምትጠራጠሩት አይደለም፡፡ ጊዜው ማለዳ፣ ሰዓቱም ገና ሦስት ሰዓት ነውና፡፡ ዳሩ ግን በነቢዩ ኢዩኤል ‹ከዚህም በኋላ እንዲህ ይኾናል፤ መንፈሴን በሥጋ ለባሽ ዅሉ ላይ አፈሳለሁ፤ ወንዶችና ሴቶች ልጆቻችሁም ትንቢት ይናገራሉ› (ኢዩ.፪፥፳፰) ተብሎ የተነገረው ትንቢት ይፈጸም ዘንድ፣ ይህንን ድንቅ ተአምር ያደረገው እናንተ የሰቀላችሁት ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፤›› በማለት ሰፊ ትምህርተ ወንጌል ሰጥቷቸዋል፡፡

በትምህርቱም ነቢያት ትንቢት የተናገሩለት፣ ምሳሌ የመሰሉለት አምላክ ወልደ አምላክ ኢየሱስ ክርስቶስ ከሙታን ተለይቶ መነሣቱን፣ ማረጉንና ዳግም በክብር በምስጋና መጥቶ በሕያዋንና በሙታን ላይ የሚፈረድ መኾኑን ሐዋርያት እንደሚመሰክሩ በአይሁድ ፊት አሰምቶ ተናገረ፡፡ በቅዱስ ጴጥሮስ ትምህርት የተማረኩ አሕዛብም ‹‹ምን እናድርግ?›› ብለው በጠየቁት ጊዜ ከክፋታቸው ተመልሰው፣ ንስሐ ገብተው በኢየሱስ ክርስቶስ ስም እንዲጠመቁ ነገሯቸዋል፡፡ በዚያችም ሰዓት ሦስት ሺህ ሕዝብ በኢየሱስ ክርስቶስ አምኖ ተጠምቋል (ሐዋ.፪፥፩–፵፩)፡፡

ቅዱሳን ሐዋርያት፡– ‹‹በዚህች ቀን በሦስት ሰዓት ኢየሱስ ክርስቶስ ጰራቅሊጦስን ልኮልናልና በላያችን ኃይልን ሞላ፡፡ ኢየሱስ ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ በሕያዋንና በሙታን ይፈርድ ዘንድ ሥልጣን እንዳለው በአዲስ ቋንቋ ተናገርን፤›› በማለት በዕለቱ ያዩትንና የተደረገላቸውን፣ እንደዚሁም የበዓሉን ታላቅነት ከመሰከሩ በኋላ ይህንን በዓል ማክበር እንደሚገባ አዝዘዋል፤ በዚህ ወቅት መጾምና ማዘን ተገቢ አለመኾኑንም ተናግረዋል (ዲድስቅልያ ፴፥፴፰–፴፱፤ ፴፩፥፷፱–፸)፡፡

ከዚህ ላይ ማስተዋል የሚገባን ቁም ነገር ‹መንፈስ ቅዱስ ወረደ› ሲባል፣ በሰዉኛ ቋንቋ መንፈስ ቅዱስ ከከፍታ ወደ ዝቅታ፣ ከሩቅ ወደ ቅርብ መምጣቱን ወይም መምጣቱን ለመናገር አይደለም፡፡ የእግዚአብሔር መንፈስ በሐዋርያት ላይ አድሮ ሰማያዊ ሀብትን፣ ዕውቀትን፣ ጥበብንና ልዩ ልዩ ጸጋን ማደሉን ለማስረዳት ነው እንጂ፡፡ ይኸውም ሥራዉን በሰው ላይ መግለጡን፣ ጸጋዉንም ማብዛቱን ለማመልከት የሚያገለግል ቋንቋ ነው፡፡ ስለዚህ መንፈስ ቅዱስ በሐዋርያት ላይ ወረደ የሚለው ትምህርት መንፈስ ቅዱስን በቦታ፣ በጊዜና በወሰን መገደቡን አያመለክትም፡፡ የእግዚአብሔር መንፈስ በዓለሙ ዅሉ የሞላ ነውና፡፡ በሰው ላይ አድሮ ጥበብን ሲገልጥ ግን ‹ሞላ፤ አደረ፤ ወረደ› ተብሎ ይነገራል፡፡ የመንፈስ ቅዱስ ጸጋ ለጊዜው ለሐዋርያት ቢሰጥም፣ በእነርሱ ላይ ብቻ ሳይገደብ እስከ ዕለተ ምጽአት ድረስ በምእመናን ላይም አድሮ ይኖራልና፡፡

በዓለ ትንሣኤውን በደስታ እንድናሳልፍ ፈቅዶ እስከ ዛሬ ድረስ ስለ ጠበቀን፣ አሁን ደግሞ በጾም፣ በጸሎት ኾነን እርሱን የምናመሰግንበትን ወቅት ስላመጣልን አምላካችን ልዑል እግዚአብሔር ስሙ ለዘለዓለሙ የተመሰገነ ይኹን፡፡

የዘመነ ጰራቅሊጦስ ምንባባት

በዓለ ጰራቅሊጦስ ሀብተ መንፈስ ቅዱስ ለሐዋርያት የተሰጠበት፤ ብዙ ሺሕ ምእመናን የሥላሴን ልጅነት ያኙበት ዕለት በመኾኑ ‹የቤተ ክርስቲያን የልደት ቀን› ተብሎ ይጠራል፡፡ በዓሉ ከዘጠኙ የጌታችን ዐበይት በዓላት አንዱ ሲኾን፣ በያዝነው ዓመትም ግንቦት ፳፯ ቀን ይዘከራል፡፡ መንፈስ ቅዱስ ከወረደበት ሰንበት (ከኀምሳኛው ቀን) ጀምሮ እስከሚቀጥለው ሰንበት ያለው ጊዜም (ስምንቱ ቀናት) ‹ዘመነ ጰራቅሊጦስ› ወይም ‹ሰሙነ ጰራቅሊጦስ› ይባላል፡፡ ይህም መንፈስ ቅዱስ በሐዋርያት ላይ ስለ መውረዱና በምእመናን ላይ ስለ ማደሩ የሚነገርበት ወቅት ነው፡፡ በዚህ ሰሙን በቤተ ክርስቲያን የሚነገረው ቃለ እግዚአብሔር፣ የሚሰጠውም ትምህርት የመንፈስ ቅዱስን በሐዋርያት ላይ መውረድ የሚመለከት ነው፡፡

በበዓለ ጰራቅሊጦስ ዕለት ‹ይትፌሣሕ› የሚለው የትንሣኤ መዝሙር በቤተ ክርስቲያን ይዘመራል፡፡ በቅዳሴ ጊዜ የሚነበቡ የቅዱሳት መጻሕፍት ክፍሎችም በትንሣኤ ዕለት የተነበቡት ናቸው፡፡ ምንባባቱ ጌታችን አምላካችንና መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከሙታን ተለይቶ በመነሣቱ፣ በማረጉና መንፈስ ቅዱስን ለሐዋርያት በመላኩ፤ እንደዚሁም ሥጋውን ቈርሶ፣ ደሙን አፍስሶ የሰውን ልጅ ከዘለዓለም ሞት በማዳኑ የሰው ዘር ብቻ ሳይኾን የሰማይ መላእክት፣ የምድር ፍጥረታት ሳይቀሩ ሐሤት እንደሚያደርጉ፤ ምድርም በክርስቶስ ደም በመንጻቷ የጌታችንን ትንሣኤ በደስታ እንደምታከብር የሚያስረዳ መልእክት አላቸው፡፡

ከበዓለ ጰራቅሊጦስ በኋላ ባሉት ሰንበታት (እሑዶች) የሚዘመሩ መዝሙራትም ትንሣኤን፣ ዕርገትን፣ የመንፈስ ቅዱስን መውረድ የሚያስረዱ ሲኾኑ፣ ምሥጢራቸውም ከሙታን ተለይቶ ለተነሣው፣ አዳምና ልጆቹን ከዲያብሎስ ተገዢነት እና ከሲኦል ባርነት ላወጣቸው ለልዑል እግዚአብሔር ምስጋና ማቅረብ እንደሚገባ ያስተምራል፡፡ ከኀምሳኛው ቀን (ከበዓለ ጰራቅሊጦስ) ቀጥሎ በሚመጣው እሑድ (በስምንተኛው ቀን) የሚዘመረው መዝሙር፡– ‹‹ወረደ መንፈስ ቅዱስ ላዕለ ሐዋርያት ከመ ዘእሳት ወተናገሩ በነገረ ኵሉ በሐውርት …›› የሚል ሲኾን፣ ትርጕሙም መንፈስ ቅዱስ በእሳት አምሳል በሐዋርያት ላይ መውረዱንና በእርሱ ኃይል በዓለሙ ዅሉ ቋንቋዎች መናገራቸዉን የሚያስረዳ ነው፡፡

በዚህ ዕለት በቅዳሴ ጊዜ የሚነበቡ የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍሎች፡– ኤፌ.፬፥፩–፲፯፤ ፩ኛዮሐ.፪፥፩–፲፰፤ ሐዋ.፪፥፩–፲፰፤ መዝ.፷፯፥፲፰ (ምስባክ)፤ ዮሐ.፲፬፥፩–፳፪ ሲኾኑ፣ የምንባባቱ ፍሬ ሐሳብም የሚከተለው ነው፤

የጳውሎስ መልእክት፡– እያንዳንዳችን መንፈስ ቅዱስ በገለጸልን መጠን የየራሳችን ልዩ ልዩ ጸጋ እንዳለን፤ የዮሐንስ መልእክት፡– የእግዚአብሔርን ፈቃድ የሚፈጽም ለዘለዓለም ሕያው እንደ ኾነ፤ የሐዋርያት ሥራ፡– መንፈስ ቅዱስ በሐዋርያት ላይ እንደ ወረደና በዓለሙ ዅሉ ቋንቋዎች መናገር እንደቻሉ፤ መዝሙረ ዳዊት (ምስባኩ)፡– እግዚአብሔር ለሰው ልጅ ልዩ ልዩ ጸጋን እንደሚሰጥ፤ የዮሐንስ ወንጌል፡– እግዚአብሔር እኛን ልጆቹን እንደ ወላጅ አልባ እንደማይተወን ያስረዳሉ፡፡ ቅዳሴው ቅዳሴ ዲዮስቆሮስ ሲኾን፣ ይህም ምሥጢረ ሥላሴን፣ የጌታችንን ሰው መኾን፣ ሕማሙን፣ ሞቱን፣ ትንሣኤዉን፣ ዕርገቱንና መንፈስ ቅዱስን መላኩን ይናገራል፡፡

ቅድስት በኾነች በጽርሐ ጽዮን በሐዋርያት ላይ የወረደው የእግዚአብሔር አብ ጸጋ፣ የእግዚአብሔር ወልድ ፍቅር፣ የእግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስ አንድነት በዅላችን ላይ ይደር፤ እጽፍ ድርብም ይኹን፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር፡፡

ምንጭ

በቅዱስ ጴጥሮስ ትምህርት የተማረኩ አሕዛብም ‹‹ምን እናድርግ?›› ብለው በጠየቁት ጊዜ ከክፋታቸው ተመልሰው፣ ንስሐ ገብተው በኢየሱስ ክርስቶስ ስም እንዲጠመቁ ነገሯቸዋል፡፡ በዚያችም ሰዓት ሦስት ሺህ ሕዝብ በኢየሱስ ክርስቶስ አምኖ ተጠምቋል (ሐዋ.፪፥፩–፵፩)፡፡

አዳምና ልጆቹን ከዲያብሎስ ተገዢነት እና ከሲኦል ባርነት ያወጣው ቸሩ መድኃኔ ዓለም የወደቁትን ወገኖቻችን ያንሳቸው፣ ጰራቅሊጦስንም ያውርድላቸው

__

ዘመነ ዕርገት

ግንቦት ፲፮ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም

ዕርገት› በግእዝ ቋንቋ ማረግ፣ ከታች ወደ ላይ መውጣት ማለት ሲኾን የጌታችን ትንሣኤ በተከበረ በዐርባኛው ቀን የሚውለው ዐቢይ በዓልም ‹ዕርገት› ይባላል (ኪዳነ ወልድ ክፍሌ፣ ገጽ ፯፻፷)፡፡ በዓለ ዕርገት ጌታችን አምላካችንና መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከሙታን ከተነሣ በኋላ ለዐርባ ቀናት በግልጽም በስውርም ለቅዱሳን ሐዋርያትና ለቅዱሳት አንስት መጽሐፈ ኪዳንን፣ ትርጓሜ መጻሕፍትን፣ ምሥጢራትን፣ ሕግጋትንና ቀኖናተ ቤተ ክርስቲያንን ሲያስተምር ቆይቶ ወደ ቀደመ ዙፋኑ ወደ ሰማይ በክብር በምስጋና ማረጉን በደስታ የምንዘክርበት ዐቢይ በዓል ነው፡፡ በዓለ ዕርገት በቤተ ክርስቲያናችን በየዓመቱ በድምቀት ይከበራል፡፡ በዓሉ የሚውልበት ዕለት ሐሙስን ባይለቅም ቀኑ ግን የአጽዋማትና በዓላት ማውጫ ቀመርን ተከትሎ ከፍ እና ዝቅ ይላል፡፡

በዚህ መሠረት የዘንድሮው በዓለ ዕርገት ግንቦት ፲፯ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም ይውላል ማለት ነው፡፡ ከጌታችን የዕርገት በዓል ጀምሮ (ከበዓለ ትንሣኤ ዐርባኛው ቀን) እስከ በዓለ ጰራቅሊጦስ ዋዜማ (ዐርባ ዘጠነኛው ቀን) ድረስ ያለው ወቅትም ‹ዘመነ ዕርገት› ተብሎ ይጠራል፡፡ በዘመነ ዕርገት ውስጥ በሚገኘው እሑድ (ሰንበት) ሌሊት ሊቃውንቱ የሚያደርሱት መዝሙርም ‹‹በሰንበት ዐርገ ሐመረ›› የሚል ሲኾን ይኸውም ጌታችን በሰንበት ወደ ታንኳ በመውጣት ባሕርንና ነፋሳትን እንደ ገሠፀ፤ ሐዋርያቱንም ‹‹ጥርጥር ወደ ልቡናችሁ አይግባ፤ አትጠራጠሩ›› እያለ በሃይማኖት ስለ መጽናት እንዳስተማራቸው፤ እንደዚሁም ወንጌልን ይሰብኩ፣ ያስተምሩ ዘንድ በመላው ዓለም እንደሚልካቸው፤ በሰማያዊ መንግሥቱ ይኖሩ ዘንድም ዳግመኛ መጥቶ እንደሚወስዳቸው የሚያስገነዝብ መልእክት አለው (ሉቃ.፰፥፳፪–፳፬፤ ዮሐ.፲፬፥፪፤ ፳፥፳፩)፡፡

በበዓለ ዕርገት ሊቃውንቱ ሌሊት በማኅሌት፣ በዝማሬ እግዚአብሔርን ሲያመሰግኑ ያድራሉ፡፡ ሥርዓተ ማኅሌቱ እንዳበቃ የሚሰበከው የነግህ ምስባክም፡– ‹‹ዘምሩ ለእግዚአብሔር ዘዐርገ ውስተ ሰማይ ሰማይ ዘመንገለ ጽባሕ ናሁ ይሁብ ቃሎ ቃለ ኃይል›› የሚለው የዳዊት መዝሙር ሲኾን፣ ቀጥተኛ ትርጕሙ፡– ‹‹በምሥራቅ በኩል ወደ ሰማየ ሰማያት ለወጣ (ላረገ) ለእግዚአብሔር ዘምሩ፤ የኀይል የኾነውን ቃሉን እነሆ ይሰጣል፤›› ማለት ነው (መዝ.፷፯፥፴፫)፡፡ ምሥጢራዊ ትርጕሙ ደግሞ ‹‹ነፍሳትን ይዞ ከሲኦል ወደ ገነት ለወጣ፤ አንድም በደብረ ዘይት በኩል ላረገ ለእግዚአብሔር ምስጋና አቅርቡ›› የሚል መልእክት አለው፡፡ እንደዚሁም ጌታችን በዐረገ በዐሥረኛው ቀን ‹የኀይል ቃል› የተባለ መንፈስ ቅዱስን ለሐዋርያት እንደ ላከላቸው፤ በተጨማሪም ጌታችን በሕያዋን እና በሙታን (በጻድቃን እና በኃጥአን) ላይ ለመፍረድ ዳግም እንደሚመጣ፤ እኛም ይህንን የጌታችንን የማዳን ሥራ እያደነቅን ለእርሱ ምስጋና፣ ዝማሬ ማቅረብ እንደሚገባን ያስረዳናል – ምስባኩ፡፡

በነግህ (ከቅዳሴ በፊት የሚነበበው) ወንጌል ደግሞ ሉቃስ ፳፬፥፵፭ እስከ መጨረሻው ድረስ ያለው ኃይለ ቃል ነው፡፡ ቃሉም ጌታችን አምላካችንና መድኀኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ከሰማየ ሰማያት እንደሚወርድ፣ የሰውን ልጅ ለማዳን ሲል መከራ እንደሚቀበል፣ እንደሚሞት፣ ከሙታን ተለይቶ እንደሚነሣ፣ ወደ ሰማይ እንደሚያርግና ዳግም እንደሚመጣ በነቢያት የተነገረው ትንቢት መፈጸሙን፤ ለዚህም ቅዱሳን ሐዋርያት ምስክሮች መኾናቸውን ማለትም በመላው ዓለም እየዞሩ ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ የማዳን ሥራ እንዲሰብኩና በሰማዕትነት እንዲያልፉ፤ እንደዚሁም ሰማያዊ ሀብትንና ዕውቀትን እስኪያገኙ ድረስ በኢየሩሳሌም እንዲቆዩ መታዘዛቸውን ያስረዳል (ትርጓሜ ወንጌል)፡፡ ይህ ምሥጢር ለጊዜው የሐዋርያትን ተልእኮ የሚመለከት ይኹን እንጂ ለፍጻሜው ግን ዅላችንም ቅዱሳት መጻሕፍት የተናገሩትን ቃል አብነት አድርገን የእግዚአብሔርን ሰው መኾንና የማዳኑን ሥራ አምነን፣ ሌሎችንም በማሳመን በሃይማኖታችን ጸንተን መኖር እንደሚገባን፤ እግዚአብሔር አምላካችን ኃይሉን፣ ጸጋውን፣ ረድኤቱን እንዲያሳድርብንም ከቅድስት ቤተ ክርስቲያን መለየት እንደሌለብን የሚያስገነዝብ መልእክት አለው፡፡

በቅዳሴ ጊዜ የሚነበቡ የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍሎችም ከቅዱስ ጳውሎስ መልእክት ዕብራውያን ፩፥፩ እስከ ፍጻሜው ድረስ፤ ከሌሎች መልእክታት ደግሞ ፩ኛ ጴጥሮስ ፫፥፲፰ እስከ ፍጻሜው፤ የሐዋርያት ሥራ ፩፥፩–፲፪ ሲኾኑ፣ ምስባኩም ‹‹ዐርገ እግዚአብሔር በይባቤ ወእግዚእነ በቃለ ቀርን ዘምሩ ለአምላክነ ዘምሩ›› የሚለው ነው፡፡ ትርጕሙም ‹‹በዕልልታና በመለከት ድምፅ ላረገ ለአምላካችን፣ ለጌታችንና ለመድኀኒታችን ለኢየሱስ ክርስቶስ ምስጋና አቅርቡ›› ማለት ነው (መዝ.፵፮፥፭–፮)፡፡ ወንጌሉ ደግሞ፣ ማርቆስ ፲፮፥፲፬ እስከ ፍጻሜ ድረስ ሲኾን ቃሉም በነግህ ከተነበበው የወንጌል ክፍል ቃል ተመሳሳይነት አለው፡፡ ቅዳሴውም ቅዳሴ ዲዮስቆሮስ ሲኾን ይህ ቅዳሴ ከሦስቱ አካላት አንዱ የኾነውን የእግዚአብሔር ወልድን (የኢየሱስ ክርስቶስን) ዘለዓለማዊነት የሚያስረዳ፤ ሥጋዌዉን፣ ሕማሙን፣ ሞቱን፣ ትንሣኤዉን፣ ዕርገቱንና ዳግም ምጽአቱንም የሚናገር በመኾኑ በዘመነ ትንሣኤ፣ በዘመነ ዕርገትና በበዓለ ኀምሳ ሰሙን ይቀደሳል፡፡

ቅዱስ ዲዮስቆሮስ በቅዳሴዉ መጀመሪያ ላይ ሀልዎተ እግዚአብሔርንና ምሥጢረ ሥላሴን መሠረት በማድረግ ለእግዚአብሔር ምስጋና ካቀረበ በኋላ፣ ቍጥር ፴፩ ላይ ‹‹… ወበ፵ ዕለት አመ የዐርግ ሰማየ አዘዞሙ እንዘ ይብል ጽንሑ ተስፋሁ ለአብ፤ … ከሙታን ተለይቶ በተነሣ በዐርባኛው ቀን በብርሃን፣ በሥልጣን፣ በይባቤ ወደ ሰማይ በሚያርግበት ጊዜ አብ የሚሰድላችሁ መንፈስ ቅዱስን እስክትቀበሉ ድረስ ከዚህ ቆዩ ብሎ አዘዛቸው፤›› በማለት መጽሐፍ ቅዱሳዊ በኾነ ቋንቋ የጌታችንን ወደ ሰማይ ማረግና ለሐዋርያት የሰጠውን አምላካዊ ትእዛዝ ይናገራል (ሉቃ.፳፬፥፵፱)፡፡

ምንጭ

__

ልደታ ለማርያም፡ “ኢያቄም እና ሐና ሰማይን ወለዱ!”

__

አባቶች ሠዐልያን ዛሬ ኖረው የእኛን ዘመን ሰው በሥዕል አሳዩ ቢባሉ ያለ ዐይን ይስሉን ይሆን?

የእንግሊዙ Express ጋዜጣ በትናንትናው ድኽረ–ገጹ ላይ፤ ከዚህ ቀደም ቀርቦ የነበረውን “ኢየሱስ ክርስቶስ የፈረንጅ ገጽታ የለውም” የሚል መረጃ በማረጋገጥ በድጋሚ አቅርቦልናል። የ ፎረንሲክ ባለሙያዎች እንደደረሱበት የኢየሱስ ክርስቶስ እውነተኛ መልክ አሁን በየአገሩ እንደምናየው ረጅም ጸጉር ያለው የኮውኬዢያ (ነጭ ዘር) ሰው ዓይነት ያለው መልክ አይደለም። ኢየሱስ ክርስቶስ ነጭ ቆዳና ሰማያዊ ዓይኖች ሳይሆን፡ ልክ እንደ ብዙው ኢትዮጵያዊ ቡናማ የቆዳ እና ጥቁር–ቡናማ የዓይን ቀለማት የነበረው መሢሕ ነበር።

ይህ ሥዕል ኢየሱስ ክርስቶስን በቅርበት የሚመስል ነው፡ ይሉናል የሳይንሱ ሊቃውንት።

ለእኔም ከዚህ ጋር የሚቀራረብ የጌታችን ሥዕል እንዳል ተገልጾልኝ ነበር፤ በሌላ አጋጣሚ አቀርበዋለሁ።

ከዚህ በፊት ደጋግሜ የምናገረው ነገርና አሁንም እጅግ በጣም በማዘን እንድጠይቅ የሚያስገድደኝ ነገር፡ ለምንድን ነው አንዳንድ የአሁኑ ትውልድ ኢትዮጵያውያን ሠዐልያን፡ ጌታችንን፣ እመቤታችንን፣ መላዕክቱን ሳይቀር ፈረንጅ በማስመሰል የሚስሏቸው? ፈጣሪንና አባቶቻችንን ማስቀየም አይሆንምን? በግድ የለሽነት? ወይስ በክኽደት? ቤተክህነት፣ ማሕበረ ቅዱሳንና የሚመለከታቸው ድርጅቶች፡ በተለይ ውጭ ያለን ሁሉ ይህን፡ በእኔ አመለካከት፡ ለማረም ቀላል የሆነ ከባድ ወንጀል እንዴት ማስተካከል አቃተን? ዓለማዊው ወገናችን ለራሱ በፈጠረው ሰፊ መድረክ ኢትዮጵያውያንን ፈረንጅ እና እንግሊዝኛ ተናጋሪ ለማድረግ ተግቶ በመሥራት ላይ ነው፤ መንፈሳዊ የሆነ ግን፡ ለምንድን ነው አማራጭ በናፈቃት ዓለማችን ለሰው ልጅ ሁሉ የሚጠቅም ብርቀኛ ማንነታችንን እየተው ሊያጠፉን የሚታገሉትን ጸረ–ክርስቶሳውያን ፈረንጆች ለመኮረጅ የሚሻው? በጣም ያሳዝናል፤ ያቆስላል! ይህን ጉዳይ ቶሎ ካላስተካክልን አባቶቻችን በጣም ይዝኑብናል፤ መጪውም ትውልድ ክፉኛ ይረግመናል።

የሚከተለው ጽሑፍ፡ „እመጓ” ከሚለው የ ዓለማየሁ ዋሴ እሸቴ ድንቅ መጽሐፍ የተወሰደ ነው። ከከበረ ስላምታ እና ምስጋና ጋር።

….ጉብኝታችንን የጀመርነው ከጥንታዊቷ የናዳ ማርያም ቤተክርስቲያን ሕንፃ ነው….

የጥንቱ ሊቃውንት ሥዕሎች ቤተ መቅደስን ከማስዋብ በዘለለ ትልቅ ማስተማሪያና የታሪክ መዛግብት ሆነው እንዲያገለግሉ በማሰብ ሲሳሉ ወጥ የሆነ የቦታ አቀማመጥና የአሳሳል ሥርዓት ተሠርቶላቸዋል። ሁል ጊዜ፡

• በስተምሥራቅ በኩል ባለው የቤተ መቅደሱ ግድግዳ ላይ የሚሳሉት ሥዕሎች ጌታ ኢየሱስ ክርስቶስ ያደረጋቸውን ተዓምራት የሚያሳዩ ሲሆኑ፤
• በስተምዕራብ በኩል ደግሞ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ሰው ሆኖ በምድር ላይ ተገልጦ በተመላለሰበት ዘመን የፈጸማቸውን መጽሐፋውያንም ትውፊታውያንም ታሪኮች፡ ለምሳሌ ከብሥራት እስከ ዕርገት ያለውን፤
• በስተደቡብ ደግሞ የድንግል ማርያምን ስደትን

የሚያመለክቱ ይሳላሉ።

ሁሉም ሥዕሎች ክብ ፊት፣ ትልልቅ ዓይኖችና ጥቁር ፀጉር አላቸው። በአንድ ወቅት የድኅረ ምረቃ ጥናቴ አማካሪ ፕሮፌሰር ከነበረ ሆላንዳዊ ወዳጄ ጋር ጣና ሃይቅና ዘጌ የሚገኙ ገዳማትን ስንጎበኝ ሥዕሎቹን በአድናቆት ሲመለከት ከቆየ በኋላ የተናገረኝም ትዝ አለኝ፦

„ከሥዕሎቹ ጥንታዊነትና ውበት በላይ የአስገረመኝ ሁሉም ሥዕሎች ራሳችሁን ኢትዮጵያውያንን እንዲመስሉ ተደርገው መሳላቸው ነው። ይህም በራሳችሁ የምትተማመኑ ሕዝቦች መሆናችሁን ያስረዳል” ነበር ያለኝ።

እኔም በውስጠ ወይራ ንግግር “አዎን ነበርን” ብዬ ነበር የመለስኩለት።

አስጎብኚዬ አባ፦ “ይህን ሥዕል ተመልከተው ግማሽ ፊቱ ከአንድ ዐይኑ ጋር ብቻ ነው የተሳለው። እንደዚህ ሲሆን ባለታሪኮቹ ኃጥኣን፥ ከሃድያን፡ አረማዊያን ናቸው ማለት ነው። ምክኒያቱም በሰማዕታቱና በቅዱሳኑ ያን ሁሉ መከራ ያደረሱባቸው በተፈጥሮ የተሰጣቸውን በነጻነትና በሙሉነት የማሰቢያ ጭንቅላት ስላልተጠቀሙበትና አስተሳሰባቸውም ሆነ ድርጊታቸው ሰብአዊነትን ለቅቆ ከእንስሳም ከፍቶ አውሬነት የታየበት ስለሆነ በሙሉ ሰውነት አይሳሉም። ከዚህ በተቃራኒው የጌታ፣ የእመቤታችን፣ የቅዱሳንና የሰማዕታት ግን ሙሉ ፊታቸው ከሁለት ዐይኖቻቸው ጋር ራሳቸው አካባቢ የብርሃን ክበብ ኑሮበት ይሳላሉ” አሉ። “ምክኒያቱም ደግነታቸውና በጎነታቸው፣ አዛኝነታቸውና ርኅራኄያቸውም ለገዳዮቻቸውም ጭምር ስለሆነና በሚገደሉበት ሰዓት እንኳ በገዳዮቻቸው ላይ ቂምም ሆነ በቀል ስለሌላቸው አምላካቸውንም ስለሚመስሉት ሙሉነታቸውን፡ አድሎም የሌለባቸው መሆኑን፤ ቅድስናቸውንና ክብራቸውን ስለመግለጥ ባለሙሉ ገጽ ባለ ክብ ዐይን (ሁሉንም እኩል የሚያይ ማለት ነው) ሆነው ክብራቸውና ጸጋቸውም በራሳቸው ላይ ባለው የብርሃን ክበብ ተወክሎ ይሳላሉ” ሲሉ፡ እኔ በመገረም፦

“እነዚህ ሠዐልያን ኖረው የእኛን ዘመን ሰው በሥዕል አሳዩ ቢባሉ ያለ ዐይን ይስሉን ይሆን?„ የሚል የኅሊና ጥያቄ መጣብኝ።

__

ዓርብ ስቅለት (የድኅነት ቀን) – የዕዳ ደብዳቤያችን በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ለመጨረሻ ጊዜ የተደመሰሰበት፤ ከአጋንንት አገዛዝ ነጻ የወጣንበት ዕለት

                                                                                                                                              ሚያዝያ ፭ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም

ዓርብ ስቅለት የዕዳ ደብዳቤያችን በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ለመጨረሻ ጊዜ የተደመሰሰበት፤ ከአጋንንት አገዛዝ ነጻ የወጣንበት ዕለት ስለኾነ ‹የድኅነት ቀን› ይባላል፡፡ ጌታችን ከተያዘባት ሰዓት አንሥቶ አይሁድ ከቀያፋ ወደ ሐና፣ ከሐና ወደ ቀያፋ ሲያመላልሱት አደሩ፡፡ ሲነጋ ከቀያፋ ወደ ጲላጦስ አደባባይ አስረው ወሰዱት (ማቴ. ፳፯፥፩–፶፯)፡፡ አይሁድ ይህን አጥፍቶአል የሚሉት ነጥብ ሳይኖራቸው ነውና ጌታችንን ለፍርድ ያቀረቡት ጲላጦሰ እነርሱ ወደ ተሰባሰቡበት ቦታ ወጥቶ ‹‹ይህን ሰው ወደ እኔ ያመጣችሁበት በደል ምንድን ነው?›› ሲል በጠየቃቸው ጊዜ በቂ ምላሽ አላቀረቡም፡፡

‹‹ክፉ የሠራ ባይኾንስ ወደ አንተ ባላመጣነውም ነበር›› በሚል የሸፍጥ ቃል ሲያጕረመርሙ ጲላጦስ መልሶ ‹‹እኔምንም ጥፋት አላገኘሁበትም፤ እናንተወስዳችሁ እንደ ሕጋችሁ ፍረዱበት፤›› አላቸው፡፡ አይሁድም ኦሪት ‹‹ኢትቅትል ብእሴ ጻድቀ ወኀጥአ ኢታኅዩ፤ ጻድቅን ሰው አትግደል፤ ኀጥኡንምከፍርድአታድን፤›› ትላለችና ‹‹እኛስ ማንንም ልንገድል አልተፈቀደልንም፤›› ብለዋል (ዮሐ. ፲፰፥፳፰–፴፩)፡፡ ይኸውም መንፈስ ቅዱስ ‹‹በሕጋችን ጻድቀ ባሕርይክርስቶስን መግደል አይገባንም ሙሉ በሙሉ ጥፋተኞችነን፤›› ሲያሰኛቸው ነው፡፡ በኋላም እርሱ ሞቶ ዓለም ይድን ዘንድዳ ምድር መጥቷልና ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ያለ ጥፋቱ ሞት ተፈረደበት፡፡ ስለዚህም ገርፈው ሰቀሉት፡፡

ጌታችን ሲሰቅልም የሚከተሉት ሰባት ተአምራት ተፈጽመዋል፤

፩. ፀሐይ ጨለመ፤

፪. ጨረቃ ደም ኾነ፤

፫. ከዋክብት ረገፉ፤

፬. የቤተ መቅደስ መጋረጃ ተቀደደ፤

፭. አለቶች ተፈረካከሱ፤

፮. መቃብራት ተከፈቱ፤

፯. ሙታን ተነሡ (ማቴ. ፳፯፥፶፩–፶፬)፡፡

ጌታችን በመስቀል ላይ ሳለ የሚከተሉትን ሰባት ዐበይት ቃላት አሰምቶ ተናግሯል፤

፩. ‹‹ኤሎሄ ኤሎሄ ላማ ሰበቅታኒ (አምላኪየ አምላኪየ ለምን ተውኸኝ?)››፤

፪. ‹‹እውነት እውነት እልሃለሁ፤ ዛሬ ከእኔ ጋር በገነት ትኖራለህ››፤

፫. ‹‹አባት ሆይ የሚያደርጉትን አያውቁትምና ይቅር በላቸው››፤

፬. እመቤታችንን ‹‹ሴትዮ ሆይ፣ እነሆ ልጅሽ››፤ ደቀ መዝሙሩንም ‹‹እናትህ እነኋት›› በማለት የቃል ኪዳን እናትነትና ልጅነት ማከናወኑ፤

፭. ‹‹አባት ሆይ በአንተ እጅ ነፍሴን አደራ እሰጣለሁ››

፮. ‹‹ተጠማሁ››፤

፯. ‹‹ዅሉ ተፈጸመ›› (ማቴ. ፳፯፥፵፭–፵፮፤ ሉቃ. ፳፫፥፵፫–፵፮፤ ዮሐ. ፲፱፥፲–፴)፡፡

ከሰድስት ሰዓት እስከ ዘጠኝ ሰዓት ጨለማ ኾኖ ከቈየ በኋላ ከዘጠኝ እስከ ማታ እንደ ተለመደው ብርሃን ሁኖአል፡፡ ‹‹ወፍና ሠርክ ይበርህ ብርሃነፀሐይ›› እንዲል (ዘካ. ፲፬፥፯)፡፡ በዚህ ዕለት ሰባት መስተፃርራን (ጠበኞች) ታረቁ፤ ተስማሙ፡፡ እነዚህም፡– ሰውና እግዚአብሔር፣ ሰውና መላእክት፣ ሕዝብና አሕዛብ፣ ነፍስና ሥጋ ናቸው (ኤፌ. ፪፥፲፤ ቈላ. ፩፥፳)፡፡ ጌታችን ጠዋት በሦስት ሰዓት ተገረፈ፤ በስድስት ሰዓት ተሰቀለ (ማቴ. ፳፯፥፩–፴፯፤ ሉቃ. ፳፫፥፩–፵፬፤ ዮሐ. ፲፱፥፩)፡፡

ጌታችን በውኃው ተጠምቀን፣ ደሙን ተቀብለን የእግዚአብሔር ልጆች እንኾን ዘንድ ከቀኝ ጎድኑ ጥሩ ውኃ፣ ትኩስ ደም አፈሰሰልን (ዮሐ. ፲፱፥፴፬)፡፡ በዐሥራ አንድ ሰዓት ዮሴፍና ኒቆዲሞስ ከመስቀል አውርደው ሽቶ እየረበረቡ በድርብ በፍታ ገንዘው ቀበሩት (ሉቃ. ፳፫፥፶–፶፬፤ ዮሐ. ፲፱፥፴፰–፵፪)፡፡ ነፍሱ ወደ ሲኦል ወርዳ ነፍሳትን ነጻ አወጣች (፩ኛ ጴጥ. ፫፥፲፱)፡፡ በዚህ ጊዜ በርሃነ መለኮቱ በሲኦል ተገለጠ፡፡ ስለዚህም ‹‹ንሴብሖለእግዚአብሔር›› እየተባለ ይዘመራል፡፡ ከሆሣዕና አንሥቶ ተከልክሎ የነበረው ኑዛዜ ይናዘዛል፤ ጸሎተ ፍትሐት ይደረጋል፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር፡፡

ምንጭ

___

ጸሎተ ሐሙስ | ይህ ዕለት ለኃጢአትና ለዲያብሎስ ባሪያ ኾኖ መኖር ማብቃቱ የተገለጠበት፤ የሰው ልጅ ያጣውን ክብር መልሶ ማግኘቱ የተረጋገጠበት ቀን ነው

ሚያዝያ ፬ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም

ጸሎተ ሐሙስ በብሉይ ኪዳን

ጸሎተ ሐሙስ በብሉይ ኪዳን ለፋሲካ ዝግጅት ተደርጎበታል (ማቴ. ፳፮፥፯–፲፫)፡፡ ‹ፋሲካ› ማለት ማለፍ ማለት ነው፡፡ ይኸውም እስራኤላውያን በግብጽ ምድር ሳሉ መልአኩን ልኮ እያንዳንዱ እስራኤላዊ የበግ ጠቦት እንዲያርድና ደሙን በበሩ ወይም በመቃኑ እንዲቀባ ለሙሴ ነገረው፡፡ ሙሴም የታዘዘውን ለሕዝቡ ነገረ፤ ዅሉም እንደ ታዘዙት ፈጸሙ፡፡ በኋላ ከእግዚአብሔር ዘንድ መቅሠፍት ታዞ መልአኩ የደም ምልክት የሌለበትን የግብጻውያንን ቤት በሞተ በኵር ሲመታ፤ የበጉ ደም ምልክት ያለበትን የእስራኤላውያንን ቤት ምልክቱን እያየ አልፏል፡፡ ፋሲካ መባሉም ይህን ምሥጢር ለማስታወስ ነው (ዘፀ. ፲፪፥፩–፳)፡፡

በዚህ መነሻነት በየዓመቱ እስራኤላውያን በመጀመሪያው ወር በዐሥራ አራተኛው ቀን በግ እያረዱ የፋሲካን በዓል ያከብራሉ፡፡ አገራችን ኢትዮጵያም አስቀድማ ብሉይ ኪዳንን የተቀበለች አገር እንደ መኾኗ ይህን ሥርዓት ትፈጽም ነበር፡፡ በሐዲስ ኪዳንም የጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ትንሣኤ ‹ፋሲካ› ተብሎ የተጠራበት ምክንያት ጌታችን በዚህ በፋሲካ በዓል ራሱን የተወደደ ምሥዋዕት አድርጎ ደሙን ስላፈሰሰልን ነው፡፡ በደሙ መፍሰስም ሞተ በኵር የተባለ ሞተ ነፍስ ርቆልናል፡፡ ስለዚህም ክርስቶስን ‹ፋሲካችን› እንለዋን (፩ኛ ቆሮ. ፭፥፯፤ ፩ኛ ጴጥ. ፩፥፲፰–፲፱)፡፡

የጸሎተ ሐሙስ ስያሜዎች

ጸሎተ ሐሙስ በቤተ ክርስቲያን በርካታ ስያሜዎች አሉት፡፡ የዓለም መድኃኒት ኢየሱስ ክርስቶስ ሥጋን የተዋሐደ አምላክ መኾኑን ለመግለጥና ለአርአያነት ጠላቶቹ መጥተው እስኪይዙት ድረስ ሲጸልይ ያደረበት ቀን ነውና ‹ጸሎተ ሐሙስ› ይባላል (ማቴ. ፳፮፥፴፮–፶፮)፡፡ ጌታችን በዚህ ዕለት የደቀ መዛሙርቱን እግር በፍጹም ትሕትና ዝቅ ብሎ አጥቧል፡፡ ይህም ኢየሱስ ክርስቶስ የዓለምን ዅሉ ኃጢአት ለማጠብ የመጣ የንጽሕና፣ የቅድስና አምላክ መኾኑን ያጠይቃል፡፡ ስለዚህም ዕለቱ ‹ሕጽበተ ሐሙስ› ይባላል፡፡ ይህን ለማስታወስ ዛሬም ሊቃነ ጳጳሳትና ቀሳውስት ‹‹በመካከላችን ተገኝተህ የእኛንና የሕዝብህን ኃጢአት እጠብ፤ እኛም የአንተን አርአያነት ተከትለን የልጆቻችንን እግር እናጥባለን፤›› ሲሉ በቤተ ክርስቲያን የተገኙ ምእመናንን እግር በወይንና በወይራ ቅጠል ያጥባሉ፡፡

ከሰባቱ ምሥጢራተ ቤተ ክርስቲያን አንዱ ምሥጢረ ቍርባን በዚህ ቀን ተመሥርቷልና ዕለቱ ‹የምሥጢር ቀን› ይባላል፡፡ ይኸውም ጌታችን ኅብስቱንና ጽዋውን አንሥቶ ‹‹ይህ ስለ እናንተ በመስቀል ላይ የሚቈረሰው ሥጋዬ ነው፡፡ እንካችሁ፤ ብሉ፡፡ ይህ ስለ እናንተ ነገ በመስቀል ላይ የሚፈስ ደሜ ነው፤ ከእርሱም ጠጡ፤›› በማለት እርሱ ከእኛ፤ እኛም ከእርሱ ጋር አንድ የምንኾንበትን ምሥጢር ከጠላት ዲያብሎስ ሰውሮ፣ ለደቀ መዛሙርቱ የገለጠበት ቀን በመኾኑ የተሰጠ ስያሜ ነው፡፡ በዚህ ዕለት ክርስቲያን የኾነ ዅሉ በንስሐ ታጥቦ ቅዱስ ሥጋውንና ክቡር ደሙን ለመቀበል ይዘጋጃል፡፡

መድኃኒታችን ክርስቶስ መሥዋዕተ ኦሪት ማለትም በእንስሳት ደም የሚቀርበው መሥዋዕት ማብቃቱን ገልጦ፣ ለድኅነተ ዓለም ራሱን የተወደደ መሥዋዕት አድርጎ ያቀረበበት ዕለት በመኾኑ ይህ ዕለት ‹የሐዲስ ኪዳን ሐሙስ› ይባላል (ሉቃ. ፳፪፥፳)፡፡ ‹ኪዳን› ማለት በሁለት ወገን መካከል የሚደረግ ውል፣ ስምምነት፣ መሐላ ማለት ነው፡፡ በዚህ መሠረት ጌታችን ለአዳምና ለልጆቹ ዅሉ ዘለዓለማዊውን ቃል ኪዳን በራሱ ደም የፈጸመበት ዕለት ስለ ኾነ ሐሙስ ‹የሐዲስ ኪዳን ሐሙስ› ተባለ፡፡

ይህ ዕለት ለኃጢአትና ለዲያብሎስ ባሪያ ኾኖ መኖር ማብቃቱ የተገለጠበት፤ የሰው ልጅ ያጣውን ክብር መልሶ ማግኘቱ የተረጋገጠበት ቀን ስለ ኾነ ‹የነጻነት ሐሙስ› ይባላል፡፡ ጌታችን ስለ ሰው ልጅ ነጻነት ሲናገር ‹‹ከእንግዲህ ወዲህ ባሮች አልላችሁም፤ ባርያ ጌታው የሚያደርገውን አያውቅምና፡፡ ወዳጆች ግን ብያችኋለሁ፤›› በማለት ከባርነት የወጣንበትን፤ ልጆች የተባልንበትን ቀን የምናስብበት በመኾኑ ሊቃውንቱ ‹የነጻነት ሐሙስ› አሉት (ዮሐ. ፲፭፥፲፭)፡፡ እያንዳንዱ ክርስቲያንም ከኃጢአት ባርነት ርቆ፣ ከእግዚአብሔር ጋር የሚወዳጀውን መልካም ሥራ በመሥራት ሕይወቱን መምራት ይኖርባታል፡፡ ባሮች ሳይኾን ወዳጆች ተብለን በክርስቶስ ተጠርተናልና፡፡

በዚህ ዕለት እንደ ማክሰኞ ዅሉ ጌታችን በዮሐንስ ወንጌል ፲፬፥፲፮ የሚገኘውን ሰፊ ትምህርት ለደቀ መዛሙርቱ አስተምሯል፡፡ የትምህርቱም ዋና ዋና ክፍሎችም ምሥጢረ ሥላሴን፣ ምሥጢረ ሥጋዌንና ምሥጢረ ትንሣኤ ሙታንን ያካትታሉ፡፡ ጌታችን እነዚህን ትምህርቶች በስፋትና በጥልቀት መማር እንደሚገባ ሲያስረዳ፣ ለደቀ መዛርቱ ምሥጢሩን በተአምራት ሊገልጥላቸው ሲቻለው በሰፊ ማብራርያ እንዲረዱት አድርጓል፡፡ ደቀ መዛሙርቱም ያልገባቸውንም እየጠየቁ ተረድተዋል፡፡ ምእመናንም በቤተ ክርስቲያን ተገኝተን መማርና ያልገባንን ጠይቀን መረዳት እንደሚገባን ከዚህ እንማራለን፡፡ መድኃኒታችን ክርስቶስ ራሱን ለአይሁድ አሳልፎ የሰጠውም በዚሁ ዕለት ከምሽቱ በሦስት ሰዓት ነው (ማቴ. ፳፮፥፵፯–፶፰)፡፡

በጸሎተ ሐሙስ በቤተ ክርስቲያን የሚፈጸም ሥርዓት

በዚህ ዕለት ስግደቱ፣ ጸሎቱ፣ ምንባባቱ እንደ ተለመደው ይከናወናሉ፡፡ መንበሩ (ታቦቱ) ጥቁር ልብስ ይለብሳል፡፡ ጸሎተ ዕጣን ይጸለያል፤ ቤተ ክርስቲያኑም በማዕጠንት ይታጠናል፡፡ ሕጽበተ እግር ይደረጋል፡፡ ቅዳሴ ይቀደሳል፡፡ በየቤቱ ደግሞ ጉልባን ይዘጋጃል፡፡

ሕጽበተ እግር

ከቀኑ በዘጠኝ ሰዓት ዲያቆኑ ሁለት ኵስኵስቶችን ውኃ ሞልቶ ያቀርባል፤ አንዱ ለእግር፣ አንዱ ለእጅ መታጠቢያ፡፡ ‹ጸሎተ አኰቴት› በመባል የሚታወቀው የጸሎት ዓይነት ይጸለያል፡፡ ወንጌል ተነቦ ውኃው በካህኑ (በሊቀ ጳጳሱ) ይባረክና የሕጽበተ እግር ሥርዓት ይከናወናል፡፡ ይኸውም ጌታችን የደቀ መዛሙርቱን እግር በማጠብ ያሳየውን የተግባር ትምህርት ለማሳየት ነው (ዮሐ. ፲፫፥፲፬)፡፡ ከውኃው በተጨማሪ የወይራና የወይን ቅጠልንም ለሥርዓተ ሕጽበቱ ማስፈጸሚያነት እንጠቀምባቸዋለን፡፡ ምሥጢሩም የሚከተለው ነው፤

ወይራ ጸኑዕ ነው፡፡ ወይራ ክርስቶስም ጽኑዕ መከራ መቀበሉን ከማስረዳቱ በተጨማሪ እኛም (እግራችንን የሚያጥቡን አባቶች እና የምንታጠበው ምእመናን) መከራ ለመቀበል ዝግጁ ነን ለማለት ሥርዓተ ሕጽበቱን በወይራ እንፈጽማለን፡፡ የወይኑ ቅጠልም መድኃኒታችን ክርስቶስ በወይን የተመሰለ ደሙን አፍስሶ ለምእመናን የሕይወት መጠጥ አድርጎ መስጠቱን ለማዘከር በወይን ሥርዓተ ሕጽበትን እናከናውናለን (ማቴ. ፳፮፥፳፮)፡፡ በቀኝና በግራ የቆሙ ሊቃውንትም ‹‹ሐዋርያቲሁ ከበበ እግረ አርዳኢሁ ሐጸበ›› እያሉ ይዘምራሉ፡፡ ይህ ሥርዓት ከተጠናቀቀ በኋላ ሥርዓተ ቅዳሴው ተከናውኖ ቅዱስ ሥጋውን ክቡር ደሙን ምእመናን ይቀበላሉ፡፡

ቅዳሴ

የጸሎተ ሐሙስ ቅዳሴ የሚከናወነው በተመጠነ ድምፅ ሲኾን፣ እንደ ደወል (ቃጭል) የምንጠቀመውም ጸናጽልን ነው፡፡ ልኡካኑ የድምፅ ማጉያ ሳይጠቀሙ በለኆሣሥ (በቀስታ) ይቀድሳሉ፡፡ ምክንያቱም ይሁዳ በምሥጢር ጌታችንን ማስያዙን ለመጠቆም ሲኾን፣ በሌላ በኩል ደግሞ የዘመነ ብሉይ ጸሎት ዋጋው ምድራዊ እንደ ነበር ለማስታወስ ነው፡፡ በመቀጠል ክብር ይእቲ፣ ዕጣነ ሞገር፣ ዝማሬ የተባሉ የድጓ ክፍሎች ተዘምረው አገልግሎቱ ይጠናቀቃል፡፡ ሕዝቡም ያለ ኑዛዜና ቡራኬ ይሰናበታሉ፡፡

ጉልባን

ጉልባን ከባቄላ ክክ፣ ከስንዴ ወይንም ከተፈተገ ገብስ ጋር አንድ ላይ ተቀቅሎ የሚዘጋጅና የጸሎተ ሐሙስ ዕለት የሚበላ ንፍሮ ነው፡፡ በጸሎተ ሐሙስ በቤት ውስጥ ከሚፈጸሙ ተግባራት አንዱ ጉልባን ማዘጋጀት ነው፡፡ ጉልባን እስራኤላውያን ከግብጽ ባርነት ሲወጡ በችኮላ መጓዛቸውን የምናስታውስበት ከእስራኤላውያን የመጣ ትውፊታዊ ሥርዓት ነው፡፡ በአገራችን ኢትዮጵያ አብዛኞቹ የትውፊት ክንዋኔዎች የብሉይ ኪዳን መነሻ ስላላቸው ይህ ሥርዓት ዛሬም በኢትዮጵያውያን ምእመናን ዘንድ ይከበራል፡፡

ጉልባን እስራኤላውያን ከባርነት በወጡ ጊዜ አቡክተው፣ ጋግረው መብላት አለመቻላቸውን ያስታውሰናል፡፡ በወቅቱ ያልቦካውን ሊጥ እየጋገሩ ቂጣ መመገብ፤ ንፍሮ ቀቅለው ስንቅ መያዝ የመንገድ ተግባራቸው ነበርና፡፡ ይህን ታሪክ ለማሰብም በሰሙነ ሕማማት በተለይም በጸሎተ ሐሙስ ቂጣና ጉልባን ይዘጋጃል፡፡ በጸሎተ ሐሙስ የሚዘጋጀው ጉልባንና ቂጣ ጨው በዛ ተደርጎ ይጨመርበታል፡፡ ይኸውም ጨው ውኃ እንደሚያስጠማ ዅሉ፣ ጌታችንም በመከራው ወቅት ውኃ መጠማቱን ለማስታወስ ነው፡፡

ወስብሐት ለእግዚአብሔር፡፡

ምንጭ

___

የሰሙነ ሕማማት ጸሎት መግቢያና ማሰሪያ

ሰኞ ጀምሮ እስከ ዓርብ ድረስ ባሉት ቀናት ውስጥ በመጀመሪያ ዲያቆኑ ቤተ ክርስቲያኑን ሦስት ጊዜ ዞሮ ደወል ካሰማ በኋላ መቶ አምሳው ዳዊት ይታደልና ይደገማል፡፡ የሰባት ቀናት ውዳሴ ማርያምና አንቀጸ ብርሃን እስከ ይዌድስዋ ድረስ ታድሎ ይደገማል፡፡ ከዚያም “እንበለ ደዌ ወሕማም እንበለ ጻማ ወድካም ዓመ ከመ ዮም ያብጽሐኒ ያብጽሕክሙ አግዚአብሔር በፍሥሓ ወበሰላም” ተብሎ አቡነ ይደገምና በዐራቱም ወንጌላት መሠረት ለእያንዳቸው በእየዕለቱና ሰዓቱ የተመደበውን አቡን ካህናቱ በቀኝና በግራ እየተፈራረቁ ይመራሉ፡፡ ካህናቱና ሕዝቡም ይቀበላሉ፡፡ በመቀጠል፡–

ለከ ኃይል ክብር ወስብሐት ወእዘዝ ለዓለመ ዓለም፡፡

አመኑኤልአ ምላኪየ ለከ ኃይል ለከ ኃይል ክብር ወስብሐት ወእዘዝ ለዓለመ ዓለም፡፡

ኦ እግዚእየ ኢየሱስ ክርስቶስ ለከ ኃይልለከ ኃይል ክብር ወስብሐት ወእዘዝ ለዓለመ ዓለም፡፡

ኃይልየ ወጸወንየ ውእቱ እግዚእየ እስመ ኮንከኒ ረዳእየ እብል በአኩቴት (12) ጊዜ በመሐሉ አቡነ ዘበሰማያት እየተዜመና እየተደገመ ይባላል፡፡

ለአምላክ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለሥሉስ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለማሕየዊ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለዕበዩ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለእዘዙ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለመንግሥቱ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ስለልጣኑ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለኢየሱስ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለክርስቶስ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለሕማሙ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ለመስቀሉ ይደሉ ክብር ወስብሐት ወእዘዝ እስከ ለዓለመ ዓለም፡፡

ክርስቶስ አምላክነ ዘመጽአ ወሐመ በእንቲአነ በሕማማቲሁ በዜወነ፡፡

በሌላኛው ወገን ንሰብሖ ወናልዕል ስሞ ኀቡረ እስመ ውእቱ ገብረ ምድኃኒተ በብዝኀ ሣህሉ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን (እግዚኦ ተሣሃል)፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን እብኖዲ(በቅብጥ አምላክ) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ታኦስ (በጽርዕ አምላክ) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ማስያስ (ቅቡዕ የተቀባ መሲሕ) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ኢየሱስ (መድኅን መድኃኒት) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ክርስቶስ (ዳግማይ አዳም ምሉአ ጸጋ ቀዳሜ በኩረ ልደት ለኩሉ ፍጥት) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን አማኑኤል (ስመ ሥጋዌ) ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ትስቡጣ ናይናን (መሐር ኪያነ፤ መሐረነ) ኪርያላይሶን ፡፡

ኪርያላይሶን እየተባለ በአንድ ወገን 20 ጊዜ በሌላው ወገን 21 ጊዜ በጠቅላላው 41 ጊዜ

ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን ኪርያላይሶን

እየተባለ ይሰገዳል፡፡

በመጨረሻ ጊዜ፡–

ስብሐት ለእግዚአብሔር ኪያነ ዘፈጠረ ከመ ናምልኮ (እናመልከው ዘንድ ለፈጠረን ለእግዚአብሔር ምስጋና ይገባል)፡፡

ስብሐት ለማርያም እመ አምላክ እግእዝትነ ወመድኃኒትነ (እመቤታችንና መድኃኒታችን ለሆነች ለአምላክ እናት ለማርያም ምስጋና ይገባል)፡፡

ስብሐት ለመስቀለ ክርስቶስ ዕፀ መድኃኒት ኃይልነ ወፀወንነ(ኃይላችን መጠጊያችን ለሆነ ድኅነት ለተገኘበት ለክርስቶስ ምስጋና ይገባል)፤፤ ጸሎተ ሃይማኖትን ሐመ እስከ ሚለው ድረስ መድገም ነው፡፡

ምንጭ

____

አለም (ዲያብሎስ) “ማየት ማመን ነው” ይለናል | እግዚአብሔር ደግሞ “ማመን ማየት ነው” ብሎ ያስተምረናል

ኃይለኛ ጦርነት ላይ ነን!!!

“መጋደላችን ከደምና ከሥጋ ጋር አይደለምና፥ ከአለቆችና ከሥልጣናት ጋር ከዚህም ከጨለማ ዓለም ገዦች ጋር በሰማያዊም ስፍራ ካለ ከክፋት መንፈሳውያን ሠራዊት ጋር ነው እንጂ።” [ኤፌሶን ፮፡፲፪]

• ታኅሣሥ ፳፬ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም – (ተክለሃይማኖት ነው) ሰበታ የሚገኘው የአቡነ አረጋዊ ቤተክርስቲያን በእሳት ቃጠሎ ሙሉ በሙሉ ወደመ።

• ጥር ፲፬ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም – ስለዚህ ቆሼ አስከፊ ቆሻሻ ሽታ እንዲሁም አካባቢው በመስጊድ ጩኽት ስለመበከሉ፤ ብሎም ዲያብሎስ እንደዚህን በመሳሰሉት መሰናክሎች በኩል ምዕመናኑን እየተዋጋ ከቤተክርስቲያን በማራቅ ከክርስቶስ ለመለየት እነደሚሞከር አወሳን።

• መጋቢት ፪ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም – በተለምዶ ቆሼ ሚባለው ስፍራ የተከሰተው አሳዛኝና አስደንጋጭ ዜና በመላው ዓለም መነጋገሪያ ለመሆን በቃ።

በሰበታ አቡነ አረጋዊ ቤተ ክርስቲያን በእሳት ቃጠሎ ሙሉ በሙሉ ስትወድም ጽላቶቹ ግን በተአምር አንዳችም ጉዳት ሳይደርስባቸው ተገኝተዋል

ታኅሣሥ ፳፬ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም (ተክለሃይማኖት ነው) – እማሆይ ፩ | ጽላቶቹ አንዳችም ጉዳት ሳይደርስባቸው መገኘታቸው ”ተአምር” እንደሆነ በስፍራው የነበሩትና የአይነ ምስክር የነበሩት እማሆይ ወለተኪዳን ለ ‘ሸገር ኤፍ ኤም‘ ተናግርው ነበር።

ሰበታ የሚገኘው የአቡነ አረጋዊ ቤተክርስቲያን በእሳት ቃጠሎ ሙሉ በሙሉ ወደመ። ሁለት ጽላቶች አንዳችም ጉዳት ሳይደርስባቸው መገኘታቸው ” ተአምር” እንደሆነ በስፍራው የነበሩ የአይን እማኝ ተናገሩ። ቃጠሎው በአገለጋዮች ስህተት የተነሳ እንደሆነም ተመልክቷል። የቃጠሎው መንሥኤ በግልጽ አልታወቀም።

ኢትዮ አዲስ እማሆይ ወለተ ኪዳንን በማነጋገር እንዳስተላለፈው ከሆነ በቃጠሎው ንዋየ ቀድሳት፣ አልባሳት፣ ቅዱስ መጽሃፍት፣ ሙዳየ ምጽዋትና ሙሉ መቀደሱ አመድ ሆኗል። ለሊቱን በሰበታ ኤሌክትሪክ ተቋርጦ ስለነበርና በእለቱ ቀዳሴ የሚደረገው ከሰዓት በኋላ በመሆኑ ፣ ማለዳ ኪዳን ለማድረስ የገቡ አገልጋዮች ጀነሬተር አብርተው ነበር። እናም ኪዳን አድርሰው ሲጨርሱ ያበሩትን ጀነሬተር ሳያጠፉ ይወጣሉ። ከዛም ቀኑ አቀራቢያ በሚገኘው የተክለዬ አርሴማ ቤተክርስቲያን ታቦት ስለሚወጣ ለአገልግሎት ወደዛ ያመራሉ።

እማሆይ እንዳሉት እንደተለኮሰ የተረሳው ጀኔረተር ይፈነዳና ቤተክርስቲያኑ ውስጥ እሳት ይነሳል። ቤተ ክርስቲያኑንን ሙሉ በሙሉ ያቃጥላል። ” በሚያሳዝን ሁኔታ ” አሉ እማሆይ ” በሚያሳዝን ሁኔታ ቤተ ክርስቲያኑ ዓመድ ሆነ” በመቀጠል ግን ” የእግዚአብሔርር ተአምር” ሲሉ ድንቅ የሆነ ነገር ተናገሩ፤ እንዲህ አሉ ” የእመቤታችን እና የአቡነ አረጋዊ ጽላቶች ከእነ አልባሳታቸው እሳት የሚባል ነገር አልነካቸውም”

‹‹ይህ ዅሉ የደረሰው በእኛ ኀጢአት ነው፤ የደብሩ አገልጋይ ካህናትና የአካባቢው ምእመናን ጥላቻንና መለያየትን በማስወገድ፤ ከኀጢአት በመራቅ፤ በፍቅር፣ በሰላምና በአንድነት በመኾን ቅድስት ቤተ ክርስቲያንን በቅንነት እናገልግል” የቤተ ክርስቲያኗ አስተዳዳሪ መልአከ ሕይወት ሐዋዝ ተስፋ

ከታነጸ ጥር 3 ቀን አራተኛ ዓመቱን የሚይዘው የሰበታ አቡነ አረጋዊ ቤተክርስቲያን ላይ ስለደረሰው ቃጠሎ ዝግጅት ክፍሉ የሚመለከታቸውን ሃላፊዎች አላናገረም። ይህ ዘገባ እሰከታተመበት ሰዓት ድረስ ለቃጠሎው መነሻ ነው በሚል አዲስ መረጃ አልደረሰንም። በወቅቱ የእሳት አደጋ ስለመደረሱም ሆነ ስላደረገው ጥረትም የተባለ ነገር የለም። ቤተ ክርስቲያኑ ለወደፊት ገዳም እንዲሆን እቅድ እንደነበር እማሆይ ተናገረዋል።

ጥር ፲፬ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም – እማሆይ ፪ | እግዚአብሔር ወንድ አይልም ሴት አይልም፡ የሚፈልገው ቅን ልቦና ነው። እነ ገብረክርስቶስን፡እነ አቡነ አረጋዊን የመረጠ አምላክ ሲመርጥ ሴት ወንድ አይልም።

የሉሲፈር አገልጋይ ለመሆን የመረጣችሁት “ፊሚኒስቶች” ልብ በሉ!

ከሁለት ወራት በፊት፡ ልክ በዛሬው በጻድቁ አቡነ አረጋዊ ዕለት፡ “ቆሼ” አጠገብ በምትገኘው የ አቡነ አረጋዊ እና ገበረ ክርስቶስ ቤተክርስቲያን የእማሆይ እናታችንን ግሩም ትምህርት ለመከታተል በቅቼ ነበር። በዚህች ዕለት የተከሰተው ድርጊት ሁሉ እስካሁን ድረስ በጣም ያስገርመኛል፤ ይደንቀኛልም። እማሆይ ቪዲዮው ላይ የሚከተሉትን ትምህርት አካፈሉን፦

“እግዚአብሔር የሚባርክ ጳጳስ ከመንበሩ፣ እውነተኛ ዳኛ ከሃገሩ አያጥፋብን! የቸርነቱን ሥራ ይስራልን! የሚባርክ ጳጳስ ከመንበሩ ያላሳጣን አምላክ ምስጋና ይድረሰው። አባቶቻችን አንድ ጳጳስ ለማግኘት፡ ያውም ከግብጽ ቋንቋው የማይታወቅ ጳጳስ ለማግኘት ስንት መከራ ነበረባቸው!? አሁን በየቦታው፡ በየክፍለሀገሩ ጳጳሳት፣ ቅስና ድቁና፣ ስልጣንነት የሚሰጡ ጳጳሳት ያበዛልን አምላክ ምስጋና ይድረሰው! የነሱ ለቅሶን ስቃይ ቆጥሮ በኛ በክፉው ዘመን ጳጳሳቱን አበዛልን።”

በ እማሆይ ስብከት መሃል፡ ጋኔናዊው የመስጊድ አዛን ጩኽት ከበስተጀርባቸው ልክ ሲለቀቅ፡ እማሆይ፡ “እየሰማችሁ ነው?„ አሉና፡ አሳላቸው (06፡54)። የሰውን መረበሽ ተመልከቱ። በነገራችን ላይ፡ እስራኤል ይህን ጩኽት እየከለከለች ነው፤ ኢትዮጵያ ልብ በይ! እማሆይ አለፍ ካሉ በኋላም፡ “መነኮሳትንም ጳጳሳትንም ሰይጣን እንዳያስታቸው ይጠብቅልን!„ አሉና አንዶት ቆንጆ የጥምቀት ግጥም አነበቡ። ዲያብሎስም ድል ተመታ! ሁሉም እዚህች ትንሽ ቪዲዮ ላይ ይታያል፤ ይሰማል!

ተመልከቱ የዲያብሎስን ተንኮል። መስጊዱ፡ ከጻድቁ አቡነ አረጋዊ እና ገብረክርስቶስ ቤተከርስቲያን ጎን መጥቶ በቅርብ ነው የተሠራው፤ የመጮሂያው ምሰሶም ከቤተክርስቲያኗ እና ከአካባቢው ህንፃዎች ከፍ ብሎ ነው የተተከለው፤ ልክ እንደ “ቆሼ” ይህም ቤተክርስቲያኗንና ህዘብ ክርስቶስን ለመረበሽ ታስቦ መቀመጡ ነው፤ በእውነት ሰይጣን ከቤተክርስቲያን አይርቅም። እንግዲህ ከዚህ የበለጠ ማስረጃ አይኖርም። የመሰናክሉ ብዛት፣ የጠላታችን ተንኮልና ምቀኝነት ሁልጊዜ በጣም ያስገርመኛል። ጦርነት ላይ፤ ከባድ ጦርነት ላይ ነው የምንገኘው። በርግጥ ጦርነታችን ስጋ ከለበሱት ወገኖቻችንን ጋር አይደልም፡ መንፈሳዊ ባሕርይ የያዘ ነው። ሆኖም፡ የጠላታችን የዲያብሎስ ርኩስና የክህደት መንፈስ በተለይ በእነርሱ ላይ በይበልጥ ያደረ በመሆኑ፡ በውነት የምንወዳቸው ከሆነ፡ ቢቻል ወደ ክርስቶስ እንዲመለሱ መታገል፡ ካልሆነና ካልተቻለ ደግሞ መራቅና ማራቅ ግድ ነው። አሊያ ህዝበ ክርሲትያኑ እየደነዘዘና መንፈሱ እየደከመ ስለሚመጣ፡(ተልዕኳቸውም ይህ ነው!) ሁሉም ነገር ለነርሱም ለኛም አደገኛና መራራ ነው የሚሆነው።

የእማሆይን ትምህርት ከተከታተልኩ በኋላ፡ ከአንድ የቤተክርስቲያን አገልጋይ በሳል ወጣት ወንድማችን ጋር ለሁለት ሰዓት ያህል በተለያይ አስገራሚ ርዕሶች ላይ ስወያይ ነበር። በተለይ ስለቆሼና አካባቢውን ስለከበቱ ሙስሊሞችና መስጊዶቻቸው። እኚህ ወጣት ለዚህችም ሆነ ለሌሎች ዓብያተክርስቲያናት ባቅራቢያ ከሚገኙት የሙስሊሞች ዳቦ ቤቶች ዳቦ እንደሚገዙ ሲነግሩኝ፡ “እንዴ! ለምን ከሙስሊም ቤት ዳቦ ለቤተክርስቲያን ይመጣል? እንዴት? የኛ ዳቦ እኮ ሕብስትም ነው፤ ትክክል እኮ አይደልም! ስጋ ቤቶቹ መከፋፈላቸው ያለ ምክኒያት ነበርን?„ ስላቸው፤ ወዲያው ነቃ ብለውና በመገረም፤ “እስካሁን ለምን እዚያ እንደምንገዛ አስበንበት አናውቅም፡ ቅርበቱ ነበር የታየን፡ ምን ሆነን ነበር? ይህ እኮ አልጠፋንም ነበር፤ግን አደንዝዘውን ይሆን?„ በማለት ሁለተኛ ከዚያ እንደማያመጡ ቃል ገቡልኝ።

መጋቢት ፪ ቀን ፳፻፱ ዓ.ም – በቆሼ አደጋ ከሞቱት ወገኖች መካከል በኢየሱስ ያልዳኑትና፡ በወቅቱም፡ ርኩሱን ቁርዓን ሲቀሩ የነበሩት ህፃናት ይገኙበታል።

ስለ “ቆሼ” አሳዛኝ አደጋ ‘ዛሚ ኤፍ ኤም‘ ባቀረበው ትረካ ላይ፤ “ቆሼ በአካባቢው ነዋሪዎች፡ ‘ደሪ‘ ወይም ‘አባታችን‘ የሚል ቅጽል ስም ሰጥተውታል።” አለን፡ ጋዜጠኛው ወንድማችን ‘ግዛቸው‘። “አባታችን”፡ ልብ በሉ። ቀጠል ያደርግና እዚያው አብረው ሲኖሩ የነበሩ ሙስሊም ሎተሪ ሻጭ ህፃናት “ቅዱስ” ቁርአን እየቀሩ ህይወታቸው እንዳለፍ ያወሳልናል።

እዚህ ላይ ሁለት የምያሳዝን ነገር ነበር የታዘብኩት፦

1ኛ. እነዚህ ሙስሊም ህፃናት “ክርስቶስ አልተወለደም! አልተሰቀለም!” የሚለውን ርኩሱን ቁርዓን እየቀሩ፡ እና አምላካችንን ክርስቶስን ሳይቀበሉ፡ሳይድኑ ህይወታቸው ማለፉ፣

2ኛ. እንደ ጋዜጠኛ ግዛቸው ያሉ እስላም ያልሆኑት ወገኖቻችን ርኩሱን ቁርዓን ለምን “ቅዱስ” እንደሚሉት ነበር እጅግ በጣም ያሳዘነኝ።

እኛ፤ አንድ አባት ነው ያለን፤ እርሱም ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው። አንድ ቅዱስ መጽሐፍ ነው ያለው፡ እርሱም መጽሐፍ ቅዱሳችን ነው። ሙስሊሞቹ ቅዱሱን መጽሐፋችንን ሲጸርፉት፣ ሲኮንኑት እንጂ፤ ሲያሞግሱት ወይም “ቅዱስ” ብለው ሲጠሩት ሰምተን እናውቃለንን? በጭራሽ!

ይህ ታሪክ ሌላ ምንን አስታወሰኝ፤ እዚህ ተመልከቱ – ከሁለት ዓመት በፊት በሜዲትራኒያን ባህር ጀልባ ላይ ተሳፍረው ለተሻለ ህይወት ወደ አውሮፓ ሲጓዙ በውሃው ላይ ማዕበል ተነሳ። ከዚያም ክርስቲያን አፍሪቃውያኑ ጸሎት ሲጀምሩ አብረዋቸው የነበሩት ሙስሊሞች ጸሎታችሁ ነው ማዕበል ያስነሳው በማለት የነበሩትን 10 ክርስቲያኖች ገድለው ለአሳ ቀለብ እንዲሆኑ ወደ ውሃው አሽቀነጠሯቸው። (አንበሣን ፈርቼ ዛፍ ላይ ብወጣ ነብር ጠበቀኝ)። አንርሳ! ታዲያ አሁን በ ቆሼ የነበሩት ሙስሊሞች ቁራን ሲያቀሩ፡ ህዝበ ክርስቲያኑ እናንተናችሁ ያመጣችሁት ብሎ ሊያጠፋቸው ይሞክር ነበርን? በፍጹም፡ የማይታሰብ ነው! ለመሆኑ ስንቶቻችን ነን በቀን አምስት ጊዜ ለአላሃቸው የሚያደርጉት ጸሎት ግማሹ እኛን ክርስቲያኖችን እና አይሁዶችን የሚረግሙበት ጸሎት እንደሆነ የምናውቅ? እዚህ ተመልከቱ። አንዱ ወገናችን ይህን ስነግረው እና የጸሎቱን ጽሑፍ ሳሳየው፡ “አ አ …ኧረረግ!„ አለና ራሱን ስቶ እስከ መውደቅ ደርሶ ነበር። እነርሱ ድግምቱንና መተቱን ባገኙት አጋጣሚ ሁላ፡ በዓይጦች ሳይቀር፡ እንደሚያደርጉብን አንዳንዶቻችን ደርሰንበታል፤ ሆኖም ስጋቸውን አይደለም የምንዋጋው፡ ያደረባቸውን ርኩስ መንፈስ እንጂ። ይህን መንፈስ በእረኛችን በእግዚአብሔር ስም፣ ከመለአክቶቻችንና ከቅዱሳኖቻችን ጋር አብረን እንዋጋዋለን።

በነገራችን ላይ፡ ቆሼ ተነስቶ የመናፈሻ ፓርክ ለመስራት እቅድ መኖሩ ሰሞኑን ተገልጦ ነበር። ይህ ትልቅ ነገር ነው፡ እንደ ተዓምርም ሊወሰድ የሚገባው ጉዳይ ነው። ወገኖቻችን ህሊና እንዲገዙ ለረዳቸው ቸሩ እግዚአብሔር ምስጋና ይድረሰው!!

“በዚያን ጊዜ ሰዎች ለመከራ አሳልፈው ይሰጧችኋል፤ ይገድሏችኋል፤ በስሜም ምክንያት በሕዝቦች ሁሉ ዘንድ የተጠላችሁ ትሆናላችሁ፡፡ በዚያን ጊዜ ብዙዎች ሃይማኖታቸውን በመካድ ይሰናከላሉ፤ አንዱ ሌላውን አሳልፎ ይሰጣል፤ ሰዎችም እርስ በርሳቸው ይጣላሉ፡፡ ብዙ ሃሰተኞች ነቢያት ይነሣሉ፤ ብዙዎችንም ያሳስታሉ፤ ከክፋት ብዛት የተነሣ የብዙ ሰዎች ፍቅር ትቀዘቅዛለች፡፡ እስከ መጨረሻ በትዕግስት የሚጸና ግን ይድናል፡፡ ለሕዝቦች ሁሉ ምሥክር እንዲሆን ይህ የእግዚአብሔር መንግሥት ወንጌል በመላው ዓለም ይሰበካል፤ በዚያን ጊዜ መጨረሻው ይመጣል፡፡” [ማቴ. 24፥ 9–14]

__

እንኳን ለብርሃነ ጥምቀቱ በሰላም አደረሰን | Happy Epiphany

ምሥጢረ ጥምቀት

ጥምቀት፡– ማለት ‹‹አጥመቀ›› ከሚለው የግእዝ ግሥ የወጣ ሲሆ ትርጉሙም ማጥመቅ ፣ መጠመቅ ማለት ነው፡፡ ይኸውም ከራስ ፀጉር እስደ እግር ጥፍር ድረስ በተጸለየበት ውሃ /ማየ ሕይወት ወይም ማየ ገንቦ/ ውስጥ በሥላሴ ስም መጥለቅ መዘፈቅ ማለት ነው፡፡ ምሥጢረ ጥምቀት ሌሎች ምሥጢራትን ለመፈጸም የመግቢያ በር ነው፡፡ ወደ ሐዲስ ኪዳን ጥምቀት ከመሔዳችን በፊት ጥምቀት በብሉይ ኪዳን ምን እንደሚመስል እንመልከት::

ጥምቀት በብሉይ ኪዳን

በብሉይ ኪዳን ጥምቀት በውሃ በታጠብ ፣ መጥለቅና መንፃት ነበር፡፡ በብሉይ ኪዳን በዓል ሲከበር በዓሉን ለማክበር የሚሰበሰበው ሕዝብ በሙሉ በውሃ በመረጨት ለበዓሉ ዝግጅት የሚፈልጉ ዕቃዎችን ሁሉ በውሃ መታጠብና መንፃት ነበረባቸው፡፡ ዘሌ 6፡27

በብሉይ ኪዳን ሰውን ወይም ዕቃን ያረክሳሱ ተብሎ የሚታመንባቸው ነገሮች ነበሩ ለምሳሌ፡– ለመሥዋዕት የታረደችውን ጊደር ደም በጣቱ የነካ የዝግባ እንጨትና ግምጃ ወስዶ የጊደሪቱን ሥጋና አጥንት ለሚቃጠልበት የጣለ ካህን ልብሱንና ገላውን በውሃ ካልታጠበ ወደ ሰፈር መግባት አይፈቀድለትም ነበር፡፡ የሞተ ሰው አስከሬን የነካ በሞተበተ ድንኳን ውስጥ የገባ ሁሉ እንደርኩስ የቆጠር ስለነበር በውሃ መታጠብና መንፃት የተለመደ ሕግ ነበር፡፡ ዘፀ 19፡18 ፣ መዝ 50፡51፡፡ ከብሉይ ኪዳን ውጭ የነበረ ሰው የኦሪቱን አምነት ሲቀበል ከማኅበረ አይሁድ ከመግባቱ በፊት መገረዝና መታጠብ ገድ ነበር፡፡ ከተገረዘና ከታጠበ በኋላ እንደ አይሁድ ሥርዓት መባዕ ማቅረብና ከማኅበሩ ጋር አንድ መሆን ይፈቀድለታል፡፡ ከሌላው እምነት ወከ ይሁዳነት ሊገባም ዕለት እንደተወለደ ሕፃን ይቆጠር እንደነበር መጻሕፍት ይነግሩናል፡፡ እራሱን ከኢግዙርነት መለየት ከመቃብር እንደመውጣት ነው ተብሎም ፈይታመን ነበር፡፡

ሌላው የብሉይ ኪዳን ጥምቀት የዮሐንስ ጥምቀት ነው፡፡ የሐንስ የንስሐ ጥምቀትን ያጠምቅ ነበር፡፡ ማር 1፡4 የዮሐንስ ጥምቀት አማኞችን ለክርሰቶስ ጥምቀት የሚያዘጋጅ የክርስቶስን ጥምቀት ለመቀበልና በእግዚአብሔር መንግሥት ውስጥ ባለቤት ለመሆ የሚያበቃ ነበር፡፡ ሜቴ 3፡11 የሚያጠምቅበትም ዓለማ ሰዎችን ከኃጢአት ወደ ሥርየት ከአምልከኮተ ጣኦት ወደ አምልኮተ እግዚአብሔር መመለስና ሥርየተ ኃጢአት አግኝቶ ከማሕበረ ጻድቃን ጋር አንድ መሆንን ያሳያል፡፡ በብሉይ ኪዳን ይፈጸም የነበረው ጥምቀት ምንም እንኳን ምሳሌነት ቢኖረውም በሐዲስ ኪዳን እንደሚፈጸመው ጥምቀት ምሥጢር አልነበረም፡፡ የብሉይ ኪዳን ጥምቀት ፈየመንጻት ጥምቀት ነበር እንጂ፡፡

ዮሐ 2፡6

የጥምቀት ምሳሌ በብሉይ ኪዳን

ስለ ጥምቀት አስቀድሞ በብሉይ ኪዳን ብዙ ምሳሌ ተመስሏለወ ትንቢትም ተነግሯል፡፡ ከምሳሌዎቹም ጥቂቶቹን ስንመለከት፡–

1ኛ የኖህ መርከብ ዘፍ 7፡17 1ኛ ጴጥ 3፡20 መርከቧ የጥምቀት ምሳሌ ስትሆን በመርከቧ ተጠልለው የዳኑት ሰዎች የአማንያን ምሳሌ በንፍር ውሃ የጠፉት የኢአማንያን ምሳሌ ናቸው፡፡ በመርከብ ውስጥ የነበሩት እንደዳኑ በጥምቀት አምነው የተጠመቁ ሁሉ ከሲኦል ባህር ከመስጠም ሲድኑ ከመርከቧ ውጭ የነበሩት ሰጥመው እንደጠፉ በጥምቀት ባለማመን ጸንተው ያልተጠመቁም በሲኦል ባህር ሰጥመው ይቀራሉ፡፡

2ኛ ግዝረት፡– ዘፍ 17፡14 ግዝረት የተገረዙ ሁሉ የአብርሃም ልጆች ይባሉ እንደነበር ያለተገረዙ ሁሉ ደግሞ ከአብርሃም ልጅነት የወጡ ነበር፡፡ አሁንም የተጠመቀ ሁሉ የእግዚአብሔር ልጅ በመባል ሲኖር ያልተጠመቀ ደግሞ ከእግዚአብሔር ልጅነት ይለያሉና ግዝረት ለጥምቀት ምሳሌ ሆነ፡፡

3ኛ እስራኤላውያን ባህረ ኤርትራን መሻገራቸው፡– እስራኤላውያኑ የክርስቲያኖች ምሳሌ ግብፃውያን የአጋንንት ምሳሌ ባህረ ኤርትራን መሻገራቸው የጥምቀት ምሳሌ ነው፡፡ እስራኤላውያን በግዞት ከነበሩበት ከግብጽ ባርነት ነፃ የወጡት ባህረ ኤርትራን ከተሻገሩ በኋላ ነው፡፡ ባህረ ኤርትራ ለፈርኦንና ለሠራዊቱ ሞትን ሲያስከትል ለእስራኤላውያን ግን ሕይወት ፣ ደስታንና ነፃነትን አጎናጽፏቸዋል፡፡ ክርስቲያኖችም በጥምቀት በርኩሳን አጋንንት ከመገዛት ከዘለዓለም ሞት ነፃ ወጥተዋል የኤርትራን ባህር ለፈርኦንና ለሠራዊቱ ድል መንሻ እንደሆነ በጥምቀትም አጋንንት ድል ሆነዋል፡፡

4ኛ እስራኤላውያን በኢያሱ መሪነት ፈለገ ዮርዳኖስን መሻገራቸው ኢያሱ 4፡1-9 እስራኤላውያን ዮርዳኖስን ተሸግረው ከነአን እንደገቡ ክርስቲያኖችም ተጠምቀው ወደ እርሳቸው ገነት መንግሥተ ሰማያት ይገባሉና፡፡

5ኛ አብርሃም ፈለገ ዮርዳኖስን ተሸግሮ ከመልከጼዴቅ ኅብስተ አኮቴት ጽዋዓ በረከት መቀበሉ ዘፍ 14፡17

–አብርሃም የምእመናን ምሳሌ

–መልከጼዴቅ የክርሰቶስ /የካህናት/ ምሳሌ

–ሕብስተ አኮቴት ጽዋዓ በረከት የክርስቶስ ሥጋወደም ምሳሌ

–ዮርዳኖስ የጥምቀት ምሳሌ

አብርሃም ዮረዳኖስን ከተሻገረ በኋላ ህብስተ አኮቴት ጽዋዕ በረከት እንደተቀበለ እኛም ከተጠመቅን በኋላ የጌታን ሥጋና ደም እንቀበላለንና፡፡

የጥምቀት ትንቢት በብሉይ ኪዳን

1ኛ ‹‹ጥሩ ውሃ እረጫችኋለሁ እናንተም ትጠራላችሁ›› ሕዝ 36፡25 ጥሩ ውሃ የተባለው የምንጠመቅበት ውሃ ነው፡፡ በንፁህ ውሃ የታጠበ ነገር ደዕድፈቱ እነደሚጠራ ሰውም አምኖ ሲጠመቅ ኃጢአቱ ይሠረይለታልና፡፡ ሌላው

2ኛ ‹‹ምህረትን ፈየወዳልና… ኃጢአታችንንም በባህር ጥልቅ ይጥለዋል›› ሚክ 7፡19 በጥልቅ ባህር የተመሰለው ጥምቀት ነው፡፡ በባህር ውስጥ የገባ ፍፁም እንደማይታይ በጥምቀትም የተሠረየ ኃጢአት ፈጽሞ አያስቀጣም በፍዳ አያሲይዝምና አንድም ከባህር ውስጥ በክንፋቸው የሚበሩ በእግራቸው የሚሄዱ በደረታቸው የሚሳቡ ተገኝገዋል፡፡

በጥምቀትም አንድ ልጅነት አግኝተው በመንፈስቅዱስ የጸጋ ስጦታዎች አማካኝነት ለተለያ ደረጃዎች በቅተዋልና፡– በክንፍ የሚበሩ የሰማዕታት ምሳሌ ፣ በእግራቸው የሚራመዱ በገዳም ተወስነው የሚኖሩ መነኮሳት ምሳሌ ፣ በደረታቸው የሚሳቡ ደግሞ በዓለም በሕግ የሚኖሩ የክርስቲያኖች ምሳሌ ናቸው፡፡

ጥምቀት ለምን ምሥጢር ተባለ?

ጥምቀት ምስጢር የተባለበት ምክንያት ከላይ እንደጠቀስነው በሚታይና በሚሰማ አገልግሎት የማይታይ ረቂቅ ጸጋ ስለሚሰጥበትና ላመኑት ብቻ የሚፈጸም በመሆኑ ውሃው ተለውጦ ከጌታ ጎን የወጣውን ውሃ /ማየ ገቦ/ ሲሆን የምንጠመቅበት ገንዳ ከግሞ ማኅጸነ ዮርዳኖስ ሲሆን አለመታየቱ ከመምህር ተምሮ በልቡና በማመን የሚታወቅ በመሆኑ አንድም እግዚአብሔር የገለጠልንን ያህል ካሆነ በስተቀር ስለማነውቀው ምሥጢር ተባለ፡፡

የጥምቀት አስፈላጊነት /ጥቅም/

ድህነት እናገኛለን፡– ማር16፡16 ‹‹ያመነ የተጠመቀ ይድናል ያላመነ ግን ይፈረድበታል›› ይላል፡፡ ይህን ይይዙና ‹‹ያላመነ›› እንጂ ‹‹ያልተጠመቀ›› ይፈረድበታል አይልም ስለዚህ አለማመን አንጂ አለመጠመቅ አያስፈርድም ይላሉ፡፡ ይህ ግን አይደለም ባይጻፍም በውስጡ ‹‹ያልተጠመቀ›› የሚለው ቃል እንዳለ እናስተውል፡፡ ምክንያቱም ከፊት ያድናል ያለው ያመነ ብቻ ሳይሆን የተጠመቀም ነው የሚለው፡፡ ታዲያ ያመነና የተጠመቀ ከዳነ የማይድነው ወይም የሚፈረድበት ደግሞ ፈያላመነና ያለተጠመቀው ጭምር መሆኑ ግልጽ ነው፡፡ ዮሐ 10፡1 ፣ ዮሐ 13፡9 ስለዚህ ግድ ለመዳን ማመን ብቻ አይጠቅምም መጠመቅም ያሻል፡፡

ከውሃና ከመንፈስ ዳግመኛ እንወለዳለን– ጌታችን ምስጢረ ጥምቀትን በትምህርት ለኒቆዲሞስ በሥጋ ከወላጆቻችን እንደተወለድን ሁሉ ‹‹ከውሃና ከመንፈስ ዳግም ልትወለዱ ግድ አላችሁ›› ብሎ አስረድቶታል፡፡ ዮሐ 3፡3 የሐነስ መጥምቅም ፈሪሳውያንን እና ሰዱቃውያንን ደገሰጻቸው በኋላ ‹‹እኔ የንስሐ ጥምቀት አጠምቃችኋለሁ የጫማውን ጠፈር ልፈታ የማይገባኝ ከኔ በኋላ የሚመጣው ግን እርሱ በመንፈስ ቀዱስ አሳትነት ያጠምቃችኋል፡፡›› ብሎ ግልጽ ቃል ተናግሯል፡፡ ሜቴ 3፡11 ለዚህ ነው በመንፈስ ቅዱስ ዳግም ከእግዚአብሔር እንወለዳለን ያልነው፡፡ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስም ለመንፈስ ልጁ ለቲቶ ‹‹የመድኃቲታችን የእግዚእብሔር ቸርነትና ሰውን መውደዱ በተገለጠ ጊዜ እንደምሕረቱ መጠን ለአዲስ ልደት በሚሆን መታጠብና በመንፈስ ቅዱስ በመታደስ አዳነን›› ቲቶ3፡5 ብሎ ድንቅ ቃል ተናግሯል፡፡ ከዚህ በኋላ የእግዚአብሔር ልጆች እንባላለን፡፡ እናንተን ግን ልጆቼ ብያችኋለሁ ባሮች አይደላችሁም እንዳለ ለነቢያት ያልታደለ የልጅነት ክብር በጥምቀት እናገኛለን፡፡

ከጌታችን ከኢየሱስ ክርስቶስ ሞቱን በሚመስል ሞት ሞተን ትንሣኤውን በሚመስል ትንሣኤ እንነሳለን፡– ይህ ከጌታችን ጋር በጥምቀት ከሞቱና ከትንሣኤው ጋር እንሳተፋለን ማለት ነው፡፡ ሞቱን በሚመስል ሞት እሞታለን ሲል ጌታችን አንድ ጊዜ ሞቶ ቅድስት ነፍሱን ከቅዱስ ሥጋው እንደለየ እኛም በጥምቀት ከኃጢአት እንለያለን ማለት ነው፡፡

የኃጢአት ሥርየት እናገኝበታለን፡– ከጥምቀት በፊት ያለ ኃጢአት በጥምቀት ከጥምቀት በኋላ ያለ ኃጢአት ደግሞ በሥጋወደሙ እንደሚሠሬ ተጽፏል፡፡ በዚህም ሰው ከኃጢአት በመለየቱ በጸጋም ከእግዚአብሔር በመወለዱ የመንግሥተ ሰማይ ወራሽ ይሆናል፡፡ ሕዝ 36፡25 ሐዋርያትም ‹‹ኃጢአታችሁ ይሠረይ ዘንድ ንሥሐ ግቡ በጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በእግዚአብሔር ስም ተጠመቁ›› ሐዋ 2፡38 በማለት አስተምረዋል፡፡ ከእነርሱ በኋላ የተነሱት ሠለስቱ ምዕትም ኃጢአት በሚሠረይባት በአንዲት ጥምቀት እናምናለን ብለው በጸሎት ሃይማኖት ጽፈውልናል፡፡

በጥምቀት የቤተክርስቲያን አባል እንሆናለን፡– በዘመነ ኦሪት የእግዚአብሔር ሕዝብ የአብርሃም ልጆች ለመባል ግዝረት ሃይማኖታዊ ግዴታ ነበር፡፡ ጥምቀትም በክርስቶስ ለሚያምኑ ሁሉ ከቅድስት ቤተክርስቲያ የሚገኝ ጸጋ ተካፋይ ከማድረጉም በላይ ራሱን ተጠማቂውን የእግዚአብሔር ልጅ ያሰኘዋል፡፡ ቆላ 2፡11 በዚህ የክርስቶስ ቤተሰቦች የቤተክርስቲያን አባል እንሆናለን፡፡

የጥምቀት አመሰራረት በሐዲስ ኪዳን

ጥምቀት በሐዲስ ኪዳን የመሠረተው የሁሉ መሠረትና መሥራች የሆነው ጌታችንና አምላካችን መክኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፡፡ ሲመሠርተውም በ3 መልኩ ነው፡፡

ሀ. በትምህርት፡– ለኒቆዲሞስ በማስተማር ዮሐ 3፡5

ለ. በትእዛዝ፡– ሐዋርያትን መርጦ ካጸናቸው በኋላ እርሱ ወደ ሰማይ እንዳረገ ዓለምን ዞረው ወንጌልን እንዲሰብኩ አሕዛብንና ያላመኑትን ሁሉ ‹‹በአብ በወልድ በመንፈስ ቅዱስ ስም እያጠመቃችኋቸው ደቀ መዛሙርቴ አድርጉ›› ብሎ በማቴ 28፡19 በማዘዝ መሥርቶታል፡፡

ሐ. በተግባር፡– እኛ ክርስቲያኖች ራሱ አምላክ ከኃጢአት በቀር ሳያደርገው ለኛ ለልጆቹ አድርጉ ያለን አንዳች ነገር የለም፡፡ ተጠምቆ ተጠመቁ ፣ ጹሞ ጹሙ ፣ መከራ ተቀብሎ መከራ ተቀበሉ፡፡ ስለዚህ ጥምቀቱንም በ30 ዘመኑ በእደ ዮሐንስ በባሕረ ዮርዳኖስ ተጠምቆ በተግባር መሥርቶአልና፡፡

በምሥጢረ ጥምቀት ሙሉ ጸጋ የተሰጠው ግን በበዓለ ሃምሳ ለሐዋርያት በጽርሐ ጽዮን የመንፈስ ቅዱስ ጸጋ መውረድ በኋላ ነው፡፡

የጌታ ጥምቀት

ጌታ መቼ ተጠመቀ?

ከእመቤታችን በተወለደ በ30 ዘመኑ በዘመነ ሉቃስ ጥር 11ቀን ማክሰኞ ሌሊት 10 ሰዓት፡፡

ጌታችን ለምን ተጠመቀ?

እንደምናውቀው ጌታችን በዘመነ ሥጋዌው ከሠራቸው ብዙ ሥራዎች አንዱ መጠመቅ ነው፡፡ በወንጌል ትርጓሜም ‹‹ወሖሮን እግዚእ ለኃምስ ግብራት›› ማለት ጌታችን አምስቱን ሥራዎች ሄዶባቸው ወይም ሠራቸው ይላል፡፡ እነዚህ ጥምቀት ፣ ተአምኖ ኃትውእ /ኃጢአትን ማመን/ ይህ ከኃጢአተኞች ጋር መቆጠሩ እንጂ እርሱ ኃጢአት የለበትም ፣ ከዊነ ሰማዕት ሰማዕት /ምስክር/ መሆን ብሎ ስለእውነት ሲመሰክር እንደመጣ እራሱ ተናግሯል ፣ ተባሕትዎ መጾሙ ፣ ምንኩስና በድንግልና መኖሩን፡፡ እነዚህን ሁሉ ፈጽሟል፡፡ ታዲያ ጌታ ለምን ተጠመቀ? ስንል 3 ዐበይት ነጥቦችን እናያለን፡፡

1ኛ. ለትሕትና፡– ‹‹ከእኔ ተማሩ እኔ የዋህ በልቤም ትሑት ነኝና›› እንዳለ በማቴ 11፡29 ለአርአያ /ለትምህርት/ እንዲሆነን ብሎ ተጠመቀ፡፡ ዮሐ 13፡1-7

ምንጭ

__